Η κυβέρνηση της Γαλλίας κατέγραψε μετά «θλίψης» της τις αποφάσεις των τουρκικών αρχών για τη μετατροπή του μουσείου της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, αναφέρει ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποίησαν αργά το βράδυ χθες Παρασκευή οι υπηρεσίες του γάλλου υπουργού Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λεντριάν.

«Η Γαλλία θλίβεται για την απόφαση του τουρκικού Συμβουλίου της Επικρατείας να τροποποιηθεί το καθεστώς της Αγίας Σοφίας και το διάταγμα του προέδρου [της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ] Ερντογάν με το οποίο υπήχθη στη δικαιοδοσία της διεύθυνσης θρησκευτικών υποθέσεων. Οι αποφάσεις αυτές θέτουν υπό αμφισβήτηση μια από τις πιο συμβολικές ενέργειες της σύγχρονης και λαϊκής Τουρκίας», τόνισε ο γάλλος ΥΠΕΞ, κατά το δελτίο Τύπου.

«Η ακεραιότητα αυτού του θρησκευτικού, αρχιτεκτονικού και ιστορικού κοσμήματος, συμβόλου της ανεξιθρησκίας, της ανεκτικότητας και της ποικιλομορφίας, το οποίο έχει περιληφθεί στον κατάλογο των μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, πρέπει να προφυλαχθεί», πρόσθεσε ο επικεφαλής της γαλλικής διπλωματίας.

Η ανακοίνωση του Κε ντ’ Ορσέ έρχεται να προστεθεί στις πολλές δηλώσεις καταδίκης και θλίψης σε διεθνές επίπεδο μετά την απόφαση του τούρκου προέδρου, ενδυναμωμένου από τη χθεσινή απόφαση του τουρκικού ανώτατου διοικητικού δικαστηρίου, να μετατραπεί σε τζαμί το παγκοσμίως γνωστό μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.

Με επιστολή που απέστειλε στον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν, πήρε θέση στον θέμα της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, ο ισχυρός άνδρας του ΠΑΟΚ Ιβάν Σαββίδης, με την ιδιότητα του προέδρου της Ομοσπονδίας Ελλήνων της Ρωσίας.

Ο Ιβάν Σαββίδης ζητά από τον Βλαντιμίρ Πούτιν, να εκδηλώσει το ενδιαφέρον και την προσοχή του, για την επίλυση του θέματος που προκύπτει μετά την απόφαση του ΣτΕ της γειτονικής χώρας για μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί.

Αναλυτικά η επιστολή του Ιβάν Σαββίδη αναφέρει:
«Σας απευθύνω έκκληση ως μέλος του Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων υπό τον Πρόεδρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας εξ ονόματος πιστών Ορθόδοξων Χριστιανών από τις πολλές χιλιάδες ελληνικές διασπορές της Ρωσίας.
Οι πρόγονοί μας αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους ως αποτέλεσμα δίωξης από τις οθωμανικές αρχές, και βρήκαν τη νέα τους πατρίδα στα σωτήρια εδάφη της ρωσικής αυτοκρατορίας.
Σήμερα, όπως ολόκληρος ο χριστιανικός κόσμος, παρακολουθούμε τα γεγονότα που εκτυλίσσονται γύρω από το ιερό ναόμας, ένα από τα κύρια σύμβολα του χριστιανισμού - την Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη.
Ο καθεδρικός ναός είναι η ενσάρκωση της ίδιας της ουσίας του παγκόσμιου πολιτισμού, που αντικατοπτρίζει την παγκόσμια ιστορική διαδικασία, την ανάμειξη της μοίρας ολόκληρων λαών και χωρών. Πρόκειται για μια παγκόσμια κληρονομιά της οποίας η αποστολή είναι να είναι ένα κέντρο έλξης για ανθρώπους διαφορετικών θρησκειών και πεποιθήσεων. Και αυτή ήταν πάντα η κύρια δύναμη της Αγίας Σοφίας.
Αυτές τις μέρες, κάθε πραγματικά πιστός Ορθόδοξος Χριστιανός προσπαθεί να εκφράσει την ανησυχία του και να συμβάλει στην επίλυση της αμφιλεγόμενης κατάστασης. Κάθε μέρα λαμβάνω πολλές επιστολές και αιτήματα για να με βοηθήσουν να επηρεάσω κάπως αυτό που συμβαίνει. Η νέα γενιά δεν σταματά. Στις 4 Ιουλίου, με πρωτοβουλία της ελληνικής νεολαίας της Ρωσίας και με την προσωπική μου συμμετοχή, πραγματοποιήθηκε μια διαδικτυακή συνάντηση με εκπροσώπους χριστιανικών νέων από περισσότερες από 20 χώρες του κόσμου, το αποτέλεσμα της οποίας ήταν η απόφαση να προσφύγουμε στις σχετικές διεθνείς δομές - τον ΟΗΕ, την UNESCO και και στους αρχηγούς κρατών.
Τα γεγονότα που έλαβαν χώρα γύρω από τον καθεδρικό ναό ανάδευαν ολόκληρο τον χριστιανικό κόσμο και απειλούσαν να αποσταθεροποιήσουν την ήδη δύσκολη γεωπολιτική κατάσταση, προκαλώντας νέες εστίες συγκρούσεων.
Αγαπητέ Βλαντιμίρ Βλαντιμίροβιτς, γνωρίζοντας ως βαθιά θρησκευόμενο πρόσωπο, τον ηγέτη μιας χώρας στην οποία η Ορθοδοξία είναι μια από τις κύριες θρησκείες, σας ζητώ να δώσετε ιδιαίτερη προσοχή στην τρέχουσα κατάσταση.
Ο κόσμος βιώνει μια σημαντική ιστορική στιγμή, οι συνέπειες των οποίων είναι δύσκολο να προβλεφθούν σήμερα. Ίσως ήρθε η ώρα για τη Ρωσία να υπερασπιστεί για άλλη μια φορά την προστασία των παγκόσμιων χριστιανικών αξιών, εκφράζοντας έτσι τις προσδοκίες όλων των ορθόδοξων λαών.
Γνωρίζουμε πλήρως ότι η απόφαση για το καθεστώς της Αγίας Σοφίας εξαρτάται από την πολιτική βούληση της τουρκικής ηγεσίας, αλλά με πίστη, ελπίδα και τρόμο, όπως και ολόκληρος ο Ορθόδοξος κόσμος, προσευχόμαστε για τη μοίρα του, περιμένουμε μια σοφή και ειρηνική επίλυση της κατάστασης.
Είμαστε πεπεισμένοι ότι χωρίς τη συμμετοχή σας θα είναι εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να το επιτύχετε.
Με σεβασμό Ιβάν Σαββίδης». 

Έντονες πολιτικές αντιδράσεις σε Ελλάδα και Κύπρο πυροδότησε  η απόφαση του τουρκικού ΣτΕ, με την οποία δρομολογείται η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί.

Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου αναφέρει ότι: «Η Αγία Σοφία, μνημείο με οικουμενικό χαρακτήρα, ανήκει στην ανθρωπότητα και την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά. Είναι σύμβολο της ορθοδοξίας και ολόκληρου του χριστιανικού κόσμου. Η απόφαση της Τουρκίας να την μετατρέψει σε τζαμί προκαλεί ευθέως την ιστορική μας μνήμη, υπονομεύει ανεπανόρθωτα τις αξίες της ανεκτικότητας και του διαλόγου των θρησκειών και επιφέρει σοβαρό πλήγμα στις σχέσεις της με την Ελλάδα, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη διεθνή κοινότητα».

Ιερόσυλη ενέργεια της Τουρκίας και προσωπικώς του προέδρου της, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν η βάναυση θρησκευτική και πολιτισμική βεβήλωση της Αγίας Σοφίας, ανέφερε ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Προκόπιος Παυλόπουλος στην τηλεφωνική επικοινωνία του με τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως κ.κ. Βαρθολομαίο.

«Πρόκληση για την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά» χαρακτηρίζει τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί με ανάρτησή του στο τουίτερ ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας. Όπως αναφέρει ενημέρωσε στην τηλεδιάσκεψη των υπουργών Εξωτερικών, τους συναδέλφους του για την πρόκληση που συνιστά για την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά, καθώς και για την UNESCO, η απόφαση που ακυρώνει το διάταγμα του Κεμάλ Ατατούρκ το 1934, για την προστασία της Αγίας Σοφίας δια της μετατροπής της σε Μουσείο.

«Στους 20 αιώνες ύπαρξης του Χριστιανισμού, η Αγία Σοφία είναι για περισσότερο από 1000 χρόνια ο πιο εμβληματικός και μεγαλειώδης Χριστιανικός ναός. Σήμερα μετατρέπεται ξανά σε τζαμί! Και οι παγκόσμιες αντιδράσεις, χλιαρές! Η Ευρώπη κοιμάται. Η Δύση αυτοκτονεί. Όποιοι δεν υπερασπίζονται την ταυτότητα και τον πολιτισμό τους, αφανίζονται..» δήλωσε ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, για την απόφαση του Ταγίπ Ερντογάν να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί.

Υπογραφές μαζί με ευρωβουλευτές από όλα τα κράτη-μέλη και πολιτικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πλην της ακροδεξιάς, συλλέγουν οι Έλληνες ευρωβουλευτές της Νέας Δημοκρατίας με πρωτοβουλία του αντιπροέδρου της Κ.Ο του ΕΛΚ και επικεφαλής της Ελληνικής Αντιπροσωπείας της ΝΔ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Βαγγέλη Μεϊμαράκη, για να απευθύνουν επιστολή προς τον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Ασφάλειας Ζοζέπ Μπορέλ και τη Γενική Διευθύντρια της UNESCO, Οντρεΐ Αζουλέ προκειμένου να αναληφθεί η απαραίτητη δράση για τη διάσωση της Αγιάς Σοφιάς, ως Μνημείου Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Στην επιστολή επισημαίνεται ότι «η εργαλειοποίηση της Αγιάς Σοφιάς από την Τουρκική Κυβέρνηση με σκοπό να ασκήσει πίεση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στρέφεται εναντίον της διαθρησκευτικότητας και αποδεικνύει έμπρακτα ότι η Τουρκική κυβέρνηση παραβιάζει κατάφορα το Διεθνές Δίκαιο και τις Ευρωπαϊκές αρχές και αξίες».

Η επιστολή έχει ήδη τις υπογραφές των: Στέλιου Κυμπουρόπουλου, Μαρίας Σπυράκη, Ελισσάβετ Βόζεμπεργκ-Βρυωνίδη, Μανώλη Κεφαλογιάννη, Άννα-Μισέλ Ασημακοπούλου και Γιώργου Κύρτσου.

Οι ευρωβουλευτές έχουν τη δυνατότητα να προσυπογράψουν την επιστολή έως την ερχόμενη Τρίτη, οπότε και η Κ.Ο της Νέας Δημοκρατίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα δημοσιοποιήσει τα ονόματά τους.

Η απόφαση του τουρκικού δικαστηρίου για αλλαγή του status της Αγίας Σοφίας, είναι «αποτέλεσμα της πολιτικής βούλησης του Προέδρου Ερντογάν» και «αποτελεί ανοικτή πρόκληση προς όλο τον πολιτισμένο κόσμο που αναγνωρίζει τη μοναδική αξία και την οικουμενικότητα του μνημείου» τονίζει σε δήλωσή της η υπουργός Πολιτισμού & Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη.

Σημειώνει ότι «ο εθνικισμός που επιδεικνύει ο Πρόεδρος Ερντογάν δεν συνιστά σωστό σύμβουλο, οδηγώντας τη χώρα του έξι αιώνες πίσω» και υπογραμμίζει: «Η Αγία Σοφία δεν χάνει από την αίγλη της και το πανανθρώπινο μήνυμά της, επειδή το τουρκικό δικαστήριο υπέκυψε. Ο Πρόεδρος Ερντογάν αποφάσισε για την Τουρκία την πολιτιστική απομόνωση της».

Τα κόμματα

Ο Α. Τσίπρας σε ανάρτησή του στον προσωπικό του λογαριασμό στο facebook, αναφέρει: «H απόφαση του Προέδρου της Τουρκίας για μετατροπή σε τζαμί, της Αγίας Σοφίας – ενός μοναδικού μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς με μεγάλη ιστορική και πνευματική σημασία για τον Χριστιανισμό – αποτελεί σοβαρή πρόκληση που υπονομεύει τον διαθρησκευτικό διάλογο και παραβιάζει κατάφωρα τις οικουμενικές αξίες, οι οποίες είναι σήμερα απαραίτητες όσο ποτέ.

Η διεθνής κοινότητα οφείλει να αντιμετωπίσει τις ενέργειες αυτές αποφασιστικά και η κυβέρνηση έχει καθήκον να αναδείξει το θέμα σε διεθνές επίπεδο».

«Η Αγία Σοφία, πέραν της ιστορικής και συναισθηματικής αξίας για εμάς τους Έλληνες και το συμβολισμό της για τους απανταχού Χριστιανούς, είναι μνημείο που ανήκει σε όλη την ανθρωπότητα, ενταγμένη από το 1985 στον κατάλογο των προστατευόμενων μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO», τόνισε ο τομεάρχης Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Κατρούγκαλος σχετικά με τις σημερινές εξελίξεις και την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Τουρκίας.

«Οποιαδήποτε απόφαση αλλοίωσης του χαρακτήρα της μέσω μετατροπής της σε τζαμί αποτελεί ευθεία πρόκληση, είναι απαράδεκτη και δεν ταιριάζει σε χώρα που σέβεται τις διεθνείς της υποχρεώσεις. Θα υπονομεύσει το διαθρησκευτικό διάλογο χριστιανών και μουσουλμάνων και θα ενισχύσει τις απαράδεκτες θεωρίες περί σύγκρουσης πολιτισμών», αναφέρει σε γραπτή του δήλωση, όπου επισημαίνει ότι «ως πρωθυπουργός ο Αλέξης Τσίπρας είχε αναδείξει τις σχετικές ευθύνες της Τουρκίας για αυτό το οικουμενικής αξίας μνημείο, μεταξύ άλλων και κατά την επίσκεψη του Προέδρου Ερντογάν στην Αθήνα».

Να αντιδράσει αποφασιστικά κι άμεσα καλεί την παγκόσμια κοινότητα το Κίνημα Αλλαγής ώστε η Αγία Σοφία να μη μετατραπεί σε τζαμί.

«Ο ΟΗΕ και η Unesco, το Συμβούλιο της Ευρώπης, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να καταδικάσουν απερίφραστα την ενέργεια της Τουρκίας και να επιβάλουν τις απαραίτητες κυρώσεις, μέχρι την αναθεώρηση της», αναφέρει ανακοίνωση τού γραφείου Τύπου του κόμματος.

Το ΚΙΝΑΛ υποστηρίζει ότι η απόφαση του τουρκικού Συμβουλίου Επικρατείας με την οποία ανοίγει ο δρόμος για να μετατραπεί η Αγία Σοφία σε ισλαμικό τέμενος (ακυρώνοντας σχετικό διάταγμα του 1934) θα πρέπει εδώ και τώρα να κινητοποιήσει την παγκόσμια κοινότητα.

«Οι διεθνείς οργανισμοί, οι ΗΠΑ, η Ευρωπαϊκή Ένωση, το Συμβούλιο της Ευρώπης οφείλουν τώρα να αντιδράσουν όχι με λόγια αλλά με μέτρα και κυρώσεις. Αυτό μόνο καταλαβαίνει η Τουρκία» δήλωσε η Φώφη Γεννηματά.

«Η απόφαση μετατροπής σε τζαμί της Αγίας Σοφίας, που αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, μεθοδεύτηκε απ’ την κυβέρνηση Ερντογάν και αποτελεί ένα ακόμη στοιχείο κλιμάκωσης της τουρκικής προκλητικότητας.

Απ’ αυτή την άποψη, η ενέργεια αυτή δεν συνιστά μόνο ευθεία προσβολή του χαρακτήρα της Αγίας Σοφίας, όπως προσπαθούν να την εμφανίσουν όσοι στα λόγια την καταδικάζουν, αλλά αποτελεί έναν κρίκο στην συνολική στρατηγική της τουρκικής άρχουσας τάξης, που υποθάλπτεται απ’ τη στάση και τους σχεδιασμούς των ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ΕΕ στην περιοχή» αναφέρει σε σχόλιό του το ΚΚΕ.

«Απέναντι στην πρωτοφανή ιστορική ύβρι που διαπράττει η Τουρκία κατά του αιώνιου συμβόλου του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας, του Ιερού Ναού της Αγίας Σοφίας και την μετατροπή της σε τζαμί», η Ελληνική Λύση «καλεί άπαντες, σε ανένδοτο αγώνα».

Η αντίδραση της Κύπρου

«Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, είναι μία ακόμη πρόκληση για το σύνολο του πολιτισμένου κόσμου και των διεθνών οργάνων που τον εκπροσωπούν. Συνιστά ιστορική εκτροπή και βεβήλωση ενός μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς με ιδιαίτερη αξία για τους όπου γης χριστιανούς» αναφέρει σε ανάρτησή του στο Twitter ο Πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης.

Η Κύπρος καταδικάζει έντονα τις ενέργειες της Τουρκίας στην Αγία Σοφία και την καλεί να σεβαστεί τις διεθνείς της υποχρεώσεις, αναφέρει στον προσωπικό του λογαριασμό στο Twitter ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης.

«Η Κύπρος καταδικάζει έντονα τις ενέργειες της Τουρκίας στην Αγία Σοφία, στην προσπάθεια της να αποσπάσει την εγχώρια κοινή γνώμης της, και καλεί την Τουρκία να σεβαστεί τις διεθνείς της υποχρεώσεις, αναφέρει συγκεκριμένα ο Νίκος Χριστοδουλίδης.

Μια από τις χειρότερες πράξεις επιθετικότητας και ισλαμικού επεκτατισμού του Ερντογάν, η μετατροπή του ναού της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, δηλώνει ο υπουργός Οικονομικών της Κύπρου.

Καταδικάζουμε με θλίψη και οργή την υλοποίηση των απειλών Ερντογάν για μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, τονίζει το Δημοκρατικό Κόμμα στην Κύπρο. Σε ανακοίνωση του γραφείου Τύπου του Κινήματος, αναφέρεται ότι η σχετική απόφαση του Τουρκικού Συμβουλίου Επικρατείας, καθιστά ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη έντονης κινητοποίησης Κυβερνήσεων, Διεθνών Οργανισμών και πολιτών, προκειμένου να καταδικαστούν και εν τέλει ν’ ανατραπούν οι προκλητικές αποφάσεις της Τουρκίας.

Διεθνείς αντιδράσεις έχει προκαλέσει η απόφαση της Τουρκίας να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί, με την είδηση να αποτελεί πρώτο θέμα στα μεγαλύτερα ειδησεογραφικά δίκτυα του κόσμου. 

«Λυπηρή» χαρακτήρισε την απόφαση για την Αγιά Σοφιά, με ανακοίνωσή του, ο Ύπατος Εκπρόσωπος Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ. Πρόσθεσε δε ότι «ως ιδρυτικό μέλος της Συμμαχίας των Πολιτισμών, η Τουρκία έχει δεσμευτεί να προωθήσει τον διαθρησκειακό και διαπολιτισμικό διάλογο και να προωθήσει την ανεκτικότητα και τη συνύπαρξη».

Σφοδρές ήταν οι αντιδράσεις από τη Ρωσία τόσο σε πολιτικό, όσο και θρησκευτικό επίπεδο. Ο πρόεδρος της επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Συμβουλίου της Ομοσπονδίας (άνω βουλή) Κονσταντίν Κόσατσεφ, εξέφρασε την λύπη του τονίζοντας ότι «δεν είναι αποδεκτό το σκεπτικό ότι η τύχη των αρχιτεκτονικών μνημείων αποτελεί αυστηρά εσωτερική υπόθεση μιας χώρας και εκτίμησε ότι ο Τούρκος πρόεδρος προσπαθεί να κερδίζει πόντους στους οπαδούς της ισλαμικοποίησης της Τουρκίας παίρνοντας ακόμη και την πρωτοβουλία από τους πιο συντηρητικούς του αντιπάλους». «Πιστεύω ότι η Άγκυρα πρέπει να φαίνεται τώρα στα μάτια όλου του κόσμου ως ο παραβάτης της διαθρησκευτικής ισορροπίας και θα χάσει το κύρος της ως ένας σημαντικός περιφερειακός παράγοντας. Είναι πολύ λυπηρό ότι συνέβη αυτό», κατέληξε.

Δήλωση για το θέμα έκανε και ο εκπρόσωπος του Πατριαρχείου της Μόσχας, Βλαντίμιρ Λεγκόϊντα, εκφράζοντας τη λύπη της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας για το ότι η δική της ανησυχία, όπως και άλλων ορθόδοξων εκκλησιών, για την προοπτική να μετατραπεί ο Ναός της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη από μουσείο σε τζαμί, δεν εισακούσθηκε από τις τουρκικές αρχές. «Η εν λόγο απόφαση, δυστυχώς, δεν στοχεύει στην ειρήνευση των υπαρχουσών αντιθέσεων, αλλά, αντίθετα, μπορεί να οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερες διαιρέσεις, όπως είχε πει στις 6 Ιουλίου σε δηλώσεις του ο Πατριάρχης (Μόσχας και Πασών των Ρωσιών) Κύριλλος», πρόσθεσε. 

Η πρώτη επίσημη αντίδραση από τις ΗΠΑ ήρθε από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Η εκπρόσωπος Μόργκαν Ορτέιγκους εξέφρασε την απογοήτευση των ΗΠΑ, ενώ απαντώντας σε ερώτηση των Ελλήνων ανταποκριτών στην Ουάσιγκτον, κάλεσε την τουρκική κυβέρνηση να διατηρήσει την προσβασιμότητα σε όλους τους επισκέπτες. Εκ μέρους των Δημοκρατικών των ΗΠΑ, ο γερουσιαστής Ρόμπερτ Μενέντεζ καταδίκασε έντονα την απόφαση και κάλεσε τον Ερντογάν «να αλλάξει πορεία»



πηγή tvxs

Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υπέγραψε προεδρικό διάταγμα με το οποίο η Αγία Σοφία μετατρέπεται σε τζαμί. Είχε προηγηθεί η απόφαση του τουρκικού Συμβουλίου της Επικρατείας, που του έδινε το «πράσινο φως» για να προχωρήσει σε αυτήν την κίνηση, η οποία έχει προκαλέσει διεθνείς αντιδράσεις. 

Συγκεκριμένα, με την απόφασή του το τουρκικό ανώτατο δικαστήριο ακύρωσε την προηγούμενη απόφαση του 1934 με την οποία η κυβέρνηση Ατατούρκ είχε μετατρέψει την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης σε μουσείο, ανοίγοντας το δρόμο στον «Σουλτάνο» να πράξει κατά το δοκούν. 

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν έχασε χρόνο και λίγη ώρα αργότερα υπέγραψε το σχετικό διάταγμα. Ο γαμπρός του και υπουργός Οικονομικών είχε προναγγείλει την απόφαση με ένα μήνυμά του στο Twitter. Xρησιμοποιώντας έναν στίχο του ποιητή Necip Fazıl Kısakürek έγραψε: «Υπομονή νέοι μου! Δεν ξέρω αν θα γίνει σήμερα ή αύριο αλλά η Αγιά Σοφιά θα ανοίξει».

Το προεδρικό διάταγμα με την υπογραφή του Ερντογάν, αναρτήθηκε από τον ίδιο στο Twitter. Η ανάρτηση του συνοδευόταν από το εξής σχόλιο: «Με τις καλύτερες ευχές μου»

Μετά την απόφαση του ΣτΕ αρκετός κόσμος συγκεντρώθηκε με τουρκικές σημαίες έξω από την Αγία Σοφιά.

Το διάγγελμα του Ερντογάν

Λίγο αργότερα ο Τούρκος πρόεδρος με διάγγελμά του προς τον τουρκικό λαό, γνωστοποίησε ότι «στις 24 Ιουλίου θα πραγματοποιηθεί η πρώτη προσευχή στην Αγία Σοφία και αφού πρώτα γίνουν όλες οι προετοιμασίες». Όπως υποστήριξε, «είναι θέμα κυριαρχίας της Τουρκίας το πώς θα χρησιμοποιηθεί η Αγία Σοφία», ενώ πρόσθεσε ότι «εκληφθεί σαν παραβίαση της κυριαρχίας μας η όποια αντίδραση στην απόφαση της δικαιοσύνης μας». «Η απόφαση έχει τη στήριξη όλων των κομμάτων. Η Αγία Σοφία είναι το λάβαρο της κατάκτησης της Κωνσταντινούπολης», πρόσθεσε. 

Οι αντιδράσεις στην Ελλάδα

Από την πλευρά του, ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε γραπτή δήλωση του αναφέρει ότι η Ελλάδα καταδικάζει με τον πιο έντονο τρόπο την απόφαση για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί ενώ σημειώνει ότι η απόφαση «επηρεάζει όχι μόνο τις σχέσεις της Τουρκίας με την Ελλάδα», «αλλά και τις σχέσεις της με την ΕΕ, την Unesco και την παγκόσμια κοινότητα συνολικά». 

Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξης Τσίπρας χαρακτήρισε την απόφαση σοβαρή πρόκληση που παραβιάζει τις οικουμενικές αξίες και υπογράμμισε ότι η κυβέρνηση έχει καθήκον να αναδείξει το θέμα σε διεθνές επίπεδο.



πηγή tvxs

Σε σχέση με την εξέταση του θέματος της αλλαγής του καθεστώτος του ναού-μουσείου της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη, με διάγγελμα της Κρατικής Δούμας (Κάτω Βουλής) της Ομοσπονδιακής Συνέλευσης της Ρωσικής Ομοσπονδίας, που υπογράφει ο Πρόεδρός της, οι βουλευτές της Κρατικής Δούμας απευθύνονται προς τους συναδέλφους τους βουλευτές της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης της Τουρκίας και επισημαίνουν:

«Το εξέχον μνημείο της βυζαντινής αρχιτεκτονικής, παγκόσμιο αριστούργημα, το οποίο έχει συμπεριληφθεί στη λίστα της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, αυτός ο ναός-μουσείο είναι ένα από τα πλέον επισκέψιμα από τους Ρώσους τουρίστες αξιοθέατα της πόλης. Το καθεστώς του μουσείου, το οποίο το συγκρότημα του ναού απέκτησε το 1935 με απόφαση του πρώτου Προέδρου της Τουρκίας Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, επέτρεψε να εξασφαλιστεί η πρόσβαση στον ναό για τον μέγιστο δυνατό αριθμό ανθρώπων, να δείξει προσωπικά τονσεβασμό προς την πνευματική κληρονομιά και τις πολιτιστικές παραδόσεις των προγόνων μας. Εκατομμύρια πιστοί στον κόσμο σήμερα δοξάζουν την Αγία Σοφία».

«Ο ναός, που ανεγέρθηκε τον 6 ο αιώνα, αποτελεί ένα μεγαλειώδες χριστιανικό ιερό. Οι βουλευτές της Κρατικής Δούμας εκτιμούν βαθιά τον φιλικό χαρακτήρα των ρωσοτουρκικών σχέσεων, οι οποίες είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τους λαούς μας στον δύσκολο καιρό των αυξανόμενων γεωπολιτικών και άλλων αντιθέσεων, που περιπλέκονται από την πανδημία COVID-19. Οι βουλευτές της Κρατικής Δούμας είναι πεπεισμένοι ότι είναι απαραίτητο να ληφθούν όλα τα δυνατά μέτρα, ώστε να προληφθεί η ζημιά, η οποία θα μπορούσε να προκληθεί από μια
βεβιασμένη αλλαγή του καθεστώτος του μουσείου παγκόσμιας κλίμακας».

Και το διάγγελμα καταλήγει: «Παρακαλούμε τους συναδέλφους μας βουλευτές της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης της Τουρκίας να αναλύσουν πολύπλευρα την κατάσταση, όπως διαμορφώνεται, και να καλέσουν κατά τη λήψη της απόφασης για το καθεστώς του ναού-μουσείου της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη να επιδειχθεί σοφία και να μην αναθεωρηθεί η απόφαση του ιδρυτή της σύγχρονης Τουρκίας Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, με την οποία για πολλά χρόνια η Αγία Σοφία μετατράπηκε σε Σύμβολο ειρήνης και διαθρησκειακής ομόνοιας».

Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία κάλεσε σήμερα τις τουρκικές αρχές να επιδείξουν «σύνεση», εκφράζοντας την «ανησυχία» της για τη δηλωμένη βούληση του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν να μετατρέψει σε τζαμί την πρώην βασιλική της Αγίας Σοφίας της Κωνσταντινούπολης.

Ο Ρώσος πατριάρχης Κύριλλος εξέφρασε σε ανακοίνωσή του τη «βαθιά ανησυχία» του για το ενδεχόμενο να υπάρξει αλλαγή στο καθεστώς «ενός από τα μεγαλύτερα μνημεία του χριστιανικού πολιτισμού», το οποίο είναι επίσης «ιδιαίτερα προσφιλές στη ρωσική Εκκλησία».

«Οποιαδήποτε απόπειρα να ταπεινωθεί ή να ποδοπατηθεί η χιλιετής πνευματική κληρονομιά της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως εισπράττεται από τον ρωσικό λαό –άλλοτε όπως και σήμερα– με πικρία και αγανάκτηση», προειδοποίησε ο πατριάρχης της Μόσχας.

«Μια απειλή εναντίον της Αγίας Σοφίας είναι μια απειλή για το σύνολο του χριστιανικού πολιτισμού και συνεπώς για την πνευματικότητά μας και την ιστορίας μας», πρόσθεσε καλώντας την τουρκική κυβέρνηση να επιδείξει «σύνεση».

Πηγή ΕΡΤ με πληροφορίες ΑΠΕ

Ολοκληρώθηκε χωρίς απόφαση η συνεδρίαση του τουρκικού δικαστηρίου για τη μετατροπή ή όχι της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη σε Τέμενος από μουσείο.
Σύμφωνα με τουρκικά μέσα ενημέρωσης, η ακροαματική διαδικασία από το 10ο Τμήμα του Συμβουλίου Επικρατείας της Τουρκίας κράτησε μόνο 17 λεπτά.

Η εισήγηση του εισαγγελέα είναι ότι το διάταγμα του 1934 με το οποίο μετετράπη η Αγία Σοφία σε μουσείο ήταν σύννομο και δεν τίθεται θέμα πλαστής υπογραφής του Κεμάλ Ατατούρκ.
Ωστόσο το Δικαστήριο σπεύδει να επισημάνει ότι για την αλλαγή του μουσειακού καθεστώτος αρκεί ένα νέο προεδρικό διάταγμα. Η οριστική απόφαση θα καθαρογραφεί και θα δημοσιοποιηθεί σε 15 ημέρες.

Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν έχει προτείνει την επαναφορά της Αγίας Σοφίας, Μνημείου Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, στο καθεστώς του μουσουλμανικού τεμένους.

Η κυβερνητική απόφαση για την μετατροπή της Αγίας Σοφίας από τζαμί σε τέμενος χρονολογείται στο 1934, στα πρώτα χρόνια του σύγχρονου τουρκικού κράτους που ιδρύθηκε από τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ. Στην υπόθεση που παρουσιάσθηκε ενώπιον του δικαστηρίου, αμφισβητείται η νομιμότητα εκείνης της απόφασης.

Ο υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών Μάικ Πομπέο κάλεσε χθες την Τουρκία να επιτρέψει στην Αγία Σοφία να παραμείνει μουσείο, ενώ ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος προειδοποίησε ότι η μετατροπή της εκκλησίας σε τζαμί θα σπείρει διχόνοια, θα απογοητεύσει τους χριστιανούς και θα προκαλέσει ρήγμα ανατολής – δύσης.

Τουρκικές οργανώσεις πραγματοποιούν εδώ και χρόνια εκστρατεία για την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί και ο Ερντογάν υιοθέτησε το αίτημα πριν από τις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές του περασμένου έτους.

Να σεβαστεί το υπάρχον μουσειακό καθεστώς της Αγίας Σοφίας, το οποίο είναι επίσημα αναγνωρισμένο από την UNESCO, καλεί την κυβέρνηση της Τουρκίας ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο.


«Προτρέπουμε την κυβέρνηση της Τουρκίας να συνεχίσει να διατηρεί την Αγία Σοφία ως μουσείο, ως ένα παράδειγμα της δέσμευσής της να σέβεται τις θρησκευτικές παραδόσεις και τη διαφορετική ιστορία που συνέβαλε στην Τουρκική Δημοκρατία και να διασφαλίσει ότι θα παραμένει προσβάσιμη σε όλους», επισημαίνει ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας σε δήλωση του που δημοσίευσε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Συνεχίζοντας, ο κ. Πομπέο αναφέρει ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίζουν να συνεργάζονται με την κυβέρνηση της Τουρκίας για ένα ευρύ φάσμα θεμάτων αμοιβαίου ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένης της διατήρησης των θρησκευτικών και πολιτιστικών μνημείων.

«Οι Ηνωμένες Πολιτείες θεωρούν ότι μια αλλαγή στο καθεστώς της Αγίας Σοφίας θα υπονομεύσει την κληρονομιά αυτού του αξιοσημείωτου κτηρίου και της αξεπέραστης ικανότητάς του - τόσο σπάνια στον σύγχρονο κόσμο - να προσφέρει στην ανθρωπότητα μια πολύ απαραίτητη γέφυρα μεταξύ των διαφορετικών θρησκευτικών παραδόσεων και πολιτισμών. Επιδιώκουμε να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με την κυβέρνηση της Τουρκίας για ένα ευρύ φάσμα θεμάτων αμοιβαίου ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένης της διατήρησης των θρησκευτικών και πολιτιστικών μνημείων», τονίζεται χαρακτηριστικά.

Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών υπογραμμίζει ότι η Αγία Σοφία αποτελεί παράδειγμα θρησκευτικής έκφρασης και καλλιτεχνικής και τεχνικής ιδιοφυΐας, που αντικατοπτρίζεται στην πλούσια και σύνθετη ιστορία 1,500 χρόνων. Για αυτόν τον λόγο, σημειώνει ότι «το καθεστώς του μνημείου ως μουσείου έχει επιτρέψει σε άτομα από όλο τον κόσμο να έχουν πρόσβαση και να αναλογιστούν για αυτό το υπέροχο επίτευγμα».

Να διατηρήσει το καθεστώς της Αγίας Σοφίας ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, καλεί την τουρκική κυβέρνηση ο αρμόδιος για τις διεθνείς θρησκευτικές ελευθερίες πρέσβης των ΗΠΑ, Σαμ Μπράουνμπακ.

Όπως σημείωσε σε ανάρτηση του στο Twitter, «η Αγία Σοφία έχει τεράστια πνευματική και πολιτιστική σημασία για δισεκατομμύρια πιστούς διαφορετικών θρησκειών σε όλο τον κόσμο. Καλούμε την κυβέρνηση της Τουρκίας να τη διατηρήσει ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO και να διατηρήσει την προσβασιμότητα σε όλους υπό το υπάρχον μουσειακό καθεστώς της».

Εν τω μεταξύ, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη με επιστολή της προς τις αντιπροσωπείες των κρατών – μελών της UNESCO ενημερώνει για την επιχειρούμενη από την τουρκική κυβέρνηση αλλαγή του status της Αγίας Σοφίας, το οποίο αντιβαίνει στη συμφωνία του 1972 την οποία έχει υπογράψει και η Τουρκία.

«Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι σε καμία περίπτωση η Αγία Σοφία δεν πρέπει να απολέσει τον οικουμενικό της χαρακτήρα και να μετατραπεί σε μουσουλμανικό τέμενος» επισημαίνει η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη σε επιστολή της.



ΠΗΓΗ ΕΡΤ