Εννέα σημαντικές διατάξεις του Συντάγματος τροποποιήθηκαν την Δευτέρα 25 Νοεμβρίου, μετά την πολυήμερη συζήτηση που προηγήθηκε στην Ολομέλεια της Βουλής, και την ονομαστική ψηφοφορία που ακολούθησε.

Μεταξύ των αλλαγών συμπεριλαμβάνονται οι διατάξεις για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας και την ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού.

Συνοπτικά, οι εννέα συνταγματικές αλλαγές αφορούν τα παρακάτω:

• Διαδικασία εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας και αποσύνδεση της από τη πρόωρη διάλυση της Βουλής
• Δυνατότητα στους Έλληνες του εξωτερικού να ψηφίζουν στο τόπο διαμονής τους (έλαβε 212 ψήφους)
• Κατάργηση της αποσβεστικής προθεσμίας για άσκηση δίωξης υπουργών υφυπουργών κοινή πρόταση 274 «ναι», μηδέν «όχι», 23 «παρών»
• Περιορισμό της βουλευτικής ασυλίας και προστασία μόνο για κοινοβουλευτικά του καθήκοντα και όχι για ζητήματα ποινικού κώδικα
• Κατοχύρωση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος
• Λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία με υπογραφή 500.000 πολιτών
• Επιλογή μελών Ανεξάρτητων Αρχών από τα 3/5 της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής και όχι από τα 4/5.
• Δυνατότητα στη μειοψηφία να συγκροτεί δύο Εξεταστικές Επιτροπές ανά κοινοβουλευτική περίοδο
• Εξομοίωση στρατιωτικών με τακτικούς δικαστές

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η κυβερνητική πλειοψηφία απέρριψε όλες τις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ αντίθετα η αξιωματική αντιπολίτευση υπερψήφισε τη κοινή πρόταση που είχε καταθέσει μαζί με τη Ν.Δ. για την κατάργηση της αποσβεστικής προθεσμίας σε ό,τι αφορά την ποινική ευθύνη υπουργών καθώς και τις δύο ξεχωριστές προτάσεις, τη δική της και της Ν.Δ. για τη λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία.

Κατά τη διάρκεια της σημερινής συνεδρίασης στην Ολομέλεια, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξης Τσίπρας, διασταύρωσαν τα ξίφη τους, με βασικά σημεία τριβής την εκλογή του ΠτΔ και τον νόμο περί ευθύνης υπουργών.

Ειδικότερα, οι εννιά μεγάλες συνταγματικές αλλαγές τις οποίες ενέκριναν οι 300 βουλευτές είναι:

⇒ Άρθρο 54: Ψήφος των Ελλήνων του εξωτερικού: ΝΑΙ 212, ΟΧΙ 84, «ΠΑΡΩΝ» 1

Η πρόταση της Νέας Δημοκρατίας για προσθήκη παρ. 4 ορίζει ότι: «Με τον νόμο της παραγράφου 4 του άρθρου 51 μπορεί να τίθενται προϋποθέσεις στην άσκηση του εκλογικού δικαιώματος στον τόπο διαμονής τους από τους εκλογείς που κατοικούν έξω από την επικράτεια, όπως πραγματικός δεσμός με τη χώρα, αυτοπρόσωπη παρουσία σε εκλογικό τμήμα, χρόνος απουσίας από τη χώρα ή παρουσία στη χώρα για ορισμένο χρόνο στο παρελθόν. Με τον νόμο του προηγούμενου εδαφίου μπορεί να ορίζεται ότι ορισμένες θέσεις του ψηφοδελτίου Επικρατείας κάθε κόμματος της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου καταλαμβάνονται υποχρεωτικά από απόδημους Έλληνες. Νόμος μπορεί να προβλέπει ότι η ψήφος των εκλογέων που ψηφίζουν σε εκλογικά τμήματα έξω από την Επικράτεια, δεν προσμετράται σε συγκεκριμένη εκλογική περιφέρεια αλλά σε επίπεδο Επικρατείας. Με τον νόμο της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου μπορεί να καθιερώνονται μια ή περισσότερες εκλογικές περιφέρειες απόδημου ελληνισμού, κατά παρέκκλιση της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου».

Ουσιαστικά με την πρόταση της ΝΔ, κατοχυρώνεται συνταγματικά η ψήφος των Ελλήνων του εξωτερικού δίνοντας τις γενικές κατευθύνσεις, ενώ ο κοινός νομοθέτης θα θέσει ειδικότερα τις προϋποθέσεις για την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος τους.

⇒ Άρθρο 32 παρ 4 και 5: Εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας: ΝΑΙ 158, ΟΧΙ 139

Η πρόταση της ΝΔ ορίζει ότι: «Αν δεν επιτευχθεί ούτε και στην Τρίτη ψηφοφορία η αυξημένη αυτή πλειοψηφία, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται ύστερα από πέντε μέρες και εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκεντρώνει την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών. Αν δεν επιτευχθεί ούτε αυτή η πλειοψηφία, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται ύστερα από πέντε μέρες και εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκεντρώνει τη σχετική πλειοψηφία. Σε περίπτωση ισοψηφίας, εκλέγεται πρόεδρος της Δημοκρατίας που συγκέντρωσε μεγαλύτερο αριθμό ψήφων στην πρώτη ψηφοφορία της προηγούμενης παραγράφου».

Με τη νέα διάταξη αποσυνδέεται η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας από τη διάλυση της Βουλής ενώ η εκλογή του γίνεται με απόλυτη ή και σχετική πλειοψηφία (δηλαδή με 151 ή και λιγότερες ψήφους).

⇒ Άρθρο 21 παρ 1: Προσθήκη εδαφίου για ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα: ΝΑΙ 190, ΟΧΙ 107

Η πρόταση της ΝΔ ορίζει ότι: «Η οικογένεια ως θεμέλιο της συντήρησης για προαγωγής του Έθνους, καθώς και ο γάμος, η μητρότητα και η παιδική ηλικία τελούν υπό την προστασία του κράτους. Το Κράτος μεριμνά για τη διασφάλιση συνθηκών αξιοπρεπούς διαβίωσης όλων των πολιτών μέσω ενός συστήματος ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, όπως νόμος ορίζει».

⇒ Άρθρο 101 Α: Ανεξάρτητες Αρχές: ΝΑΙ 158, ΟΧΙ 139

Η πρόταση της ΝΔ ορίζει ότι: «Νόμος ορίζει τα σχετικά με την επιλογή και την υπηρεσιακή κατάσταση του επιστημονικού και λοιπού προσωπικού της υπηρεσίας που οργανώνεται για την υποστήριξη της λειτουργίας κάθε ανεξάρτητης αρχής. Τα πρόσωπα που στελεχώνουν τις Ανεξάρτητες Αρχές πρέπει να έχουν τα ανάλογα προσόντα, όπως νόμος ορίζει. Η επιλογή τους γίνεται με απόφαση της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής. Η απόφαση λαμβάνεται με πλειοψηφία των τριών πέμπτων των μελών της. Η θητεία των μελών των Ανεξάρτητων Αρχών παρατείνεται έως το διορισμό νέων μελών. Τα σχετικά με τη διαδικασία επιλογής των μελών των Ανεξάρτητων Αρχών και της λειτουργίας και των αρμοδιοτήτων της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής ορίζονται από τον Κανονισμό της Βουλής».

⇒ Άρθρο 73: Λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία με προτάσεις νόμων μετά από υπογραφή 500.000 πολιτών: ΝΑΙ 254, ΟΧΙ 32, «ΠΑΡΩΝ» 11

Η πρόταση της ΝΔ ορίζει ότι: «Με υπογραφή 500.000 πολιτών που έχουν δικαίωμα ψήφου, μπορούν να κατατίθενται έως δύο ανά κοινοβουλευτική περίοδο προτάσεις νόμων στη Βουλή, οι οποίες με απόφαση του Προέδρου της παραπέμπονται στην οικεία κοινοβουλευτική επιτροπή προς επεξεργασία και εν συνεχεία εισάγονται υποχρεωτικά προς συζήτηση και ψήφιση στην Ολομέλεια του Σώματος. Οι προτάσεις νόμων του προηγούμενου εδαφίου δεν μπορεί να αφορούν θέματα δημοσιονομικά, εξωτερικής πολιτικής και εθνικής άμυνας. Νόμος ορίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις εφαρμογής της παρούσας παραγράφου».

⇒ Άρθρο 86 παρ 3: Ποινική ευθύνη υπουργών και κατάργηση της σύντομης αποσβεστικής προθεσμίας που οδηγούσε σε παραγραφή: ΝΑΙ 274, «ΠΑΡΩΝ» 23

Η κοινή πρόταση ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ ορίζει ότι: «Πρόταση άσκησης δίωξης υποβάλλεται από 30 τουλάχιστον βουλευτές. Η Βουλή, με απόφαση της που λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών, συγκροτεί ειδική κοινοβουλευτική επιτροπή για τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης, διαφορετικά η πρόταση απορρίπτεται ως προδήλως αβάσιμη. Το πόρισμα της επιτροπής του προηγούμενου εδαφίου εισάγεται στην Ολομέλεια της Βουλής, η οποία αποφασίζει για την άσκηση ή μη δίωξης. Η σχετική απόφαση λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών. Με τη διαδικασία και την πλειοψηφία του πρώτου εδαφίου της παραγράφου αυτής η Βουλή μπορεί οποτεδήποτε να ανακαλεί την απόφαση της ή να αναστείλει τη δίωξη, την προδικασία ή την κύρια διαδικασία».

⇒ Άρθρο 62: Περιορισμό της βουλευτικής ασυλίας αποκλειστικά μόνο στα κοινοβουλευτικά καθήκοντα του βουλευτή: ΝΑΙ 179, ΟΧΙ 117, «ΠΑΡΩΝ» 1

Η πρόταση της ΝΔ ορίζει ότι: «Όσο διαρκεί η βουλευτική περίοδος, ο βουλευτής δεν διώκεται ούτε συλλαμβάνεται ούτε φυλακίζεται ούτε με άλλο τρόπο περιορίζεται χωρίς άδεια του Σώματος. Επίσης δεν διώκεται για πολιτικά εγκλήματα βουλευτής της Βουλής που διαλύθηκε, από τη διάλυση της και έως την ανακήρυξη των βουλευτών της νέας Βουλής. Η σχετική άδεια δίδεται από τη Βουλή υποχρεωτικά εφόσον η αίτηση της εισαγγελικής αρχής αφορά αδίκημα το οποίο δεν συνδέεται με την άσκηση των καθηκόντων ή την πολιτική δραστηριότητα του βουλευτή. Η Βουλή, με ευθύνη του Προέδρου της, αποφαίνεται υποχρεωτικά σχετικά με το αίτημα μέσα σε τρεις μήνες αφότου η αίτηση του εισαγγελέα για δίωξη διαβιβάστηκε στον Πρόεδρο της Βουλής. Η τρίμηνη προθεσμία αναστέλλεται κατά τη διάρκεια των διακοπών της Βουλής. Δεν απαιτείται άδεια για τα αυτόφωρα κακουργήματα».

⇒ Άρθρο 68 παρ. 2: Δικαίωμα στη κοινοβουλευτική μειοψηφία να συστήσει δύο ανά κοινοβουλευτική περίοδο Εξεταστικές Επιτροπές με την υπογραφή 10 βουλευτών: ΝΑΙ 189, ΟΧΙ 94, «ΠΑΡΩΝ» 14

Η πρότασης της ΝΔ ορίζει ότι: «Η Βουλή συνιστά από τα μέλη της εξεταστικές επιτροπές, με απόφαση που λαμβάνεται με πλειοψηφία των παρόντων βουλευτών που δεν μπορεί να είναι κατώτερη των 2/5 του συνόλου των βουλευτών, ύστερα από πρόταση του 1/5 του όλου των βουλευτών. Προκειμένου να συσταθούν εξεταστικές επιτροπές για ζητήματα που ανάγονται στην εξωτερική πολιτική και την εθνική άμυνα, απαιτείται απόφαση της Βουλής που λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμό των βουλευτών. Η Βουλή μπορεί να συνιστά δύο ανά κοινοβουλευτική περίοδο εξεταστικές επιτροπές, εφόσον η σχετική πρόταση 10 τουλάχιστον βουλευτών υπερψηφιστεί από τα 2/5 του συνόλου των βουλευτών, ανεξαρτήτως πλειοψηφίας. Τα σχετικά με τη συγκρότηση και τη λειτουργία των επιτροπών αυτών καθορίζονται από τον Κανονισμό της Βουλής».

Αυλαία ρίχνει αύριο, Πέμπτη 14 Μαρτίου, η σημερινή Βουλή, στη κορυφαία κοινοβουλευτική διαδικασία της Αναθεώρησης του Συντάγματος, δίνοντας τη σκυτάλη στην επόμενη Αναθεωρητική.

Η Ολομέλεια της Βουλής λοιπόν καλείται να πάρει την τελική της απόφαση και να κρίνει με πόσους ψήφους και ποιες διατάξεις του καταστατικού χάρτη της Ελληνικής Δημοκρατίας - που στη πρώτη ψηφοφορία της 14ης Φεβρουαρίου πήραν το πράσινο φως - θα παραπεμφθούν τελικά για αλλαγή, στην επόμενη Αναθεωρητική Βουλή.

Η συζήτηση θα είναι περιορισμένη, θα ξεκινήσει στις 10 το πρωί και θα ολοκληρωθεί το βράδυ της ίδιας μέρας με ονομαστική ψηφοφορία.

Σημείο αιχμής ανάμεσα σε ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ αναμένεται να είναι εκ νέου, η ερμηνεία του άρθρου 110 για τη δεσμευτικότητα ή μη της επόμενης Βουλής από την παρούσα, ως προς την κατεύθυνση και το περιεχόμενο των αναθεωρητέων διατάξεων.

Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε επιμείνει στην άποψη ότι η παρούσα Βουλή δεσμεύει την επόμενη ως προς την κατεύθυνση και το περιεχόμενο των υπό αναθεώρηση διατάξεων, άποψη την οποία απορρίπτει κατηγορηματικά η ΝΔ υποστηρίζοντας ακριβώς το αντίθετο- και με την οποία συντάσσεται και η ΔΗΣΥ.

Στη δεύτερη αυτή ψηφοφορία, πάντως, οι βουλευτές θα ψηφίσουν συνολικά επί των 32 προτάσεων της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, των 4 της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της ΝΔ, καθώς και των επτά συμπληρωματικών προτάσεων μεμονωμένων βουλευτών, που είχαν συγκεντρώσει τον απαιτούμενο αριθμό των 151 ψήφων.

Σε περίπτωση που μία αναθεωρητέα διάταξη δεν συγκεντρώσει και στη δεύτερη ψηφοφορία πάνω από 151 ψήφους απορρίπτεται και δεν θα πάει προς συζήτηση στην επόμενη αναθεωρητική Βουλή.

Ποιες είναι οι κρίσιμες διατάξεις ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ

Μεταξύ των κρίσιμων αναθεωρητέων διατάξεων που προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ είναι:

- Η διαδικασία εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας και η αποσύνδεση της από τις εκλογές.

- Η καθιέρωση της απλής αναλογικής σε εθνικές και αυτοδιοικητικές εκλογές.

- Η κατοχύρωση των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων.

- Η καθιέρωση της θρησκευτικής ουδετερότητας του κράτους.

- Η απαγόρευση διακρίσεων λόγω φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού.

- Τα δημοψηφίσματα και η λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία.

Από την πλευρά της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι:

- Το δικαίωμα της κοινοβουλευτικής μειοψηφίας να συγκροτεί μέχρι δύο Εξεταστικές Επιτροπές.

- Η εξομοίωση των στρατιωτικών δικαστηρίων με τα τακτικά δικαστήρια.

- Το άρθρο 114 παρ. 1, Περί ισχύος άρθρων 30, 32 του Συντάγματος.

Εξίσου σημαντικές θεωρούνται και μεμονωμένες προτάσεις βουλευτών, που αφορούν:

- Απαγόρευση διακρίσεων φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού.

- Καθιέρωση της αρχής της επιείκειας στο πεδίο των θεμελιωδών δικαιωμάτων και κατάργηση της διάταξης περί καταχρηστικής άσκησης.

- Αναπλήρωση του πρωθυπουργού σε περίπτωση αδυναμίας του να επιτελέσει τα καθήκοντα του για λόγους υγείας.

- Κατοχύρωση της εύρυθμης και απρόσκοπτης λειτουργίας της διοίκησης και της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης των νησιωτικών και ορεινών περιοχών.

Τι κατέγραψε η πρώτη ψηφοφορία

Στη πρώτη ψηφοφορία 33 διατάξεις εγκρίθηκαν με ψήφους από 151-179 ενώ 15 διατάξεις, (οι έξι αφορούσαν κατάργηση μεταβατικών άρθρων), έλαβαν πάνω από 200 ψήφους.

Από τον ΣΥΡΙΖΑ δεν πέρασαν από τις 36 προτάσεις του οι 4, ενώ η ΝΔ από τις 59 που είχε προτείνει υπερψηφίστηκαν μόνο οι 4.

Σημειώνεται ότι η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για το άρθρο 32 που αποσυνδέει την εκλογή του προέδρου της Δημοκρατίας από τη πρόωρη διάλυση της Βουλής, υπερψηφίστηκε με 221 ψήφους καθώς το στήριξε και η ΝΔ.

Ωστόσο, δεν εγκρίθηκε η πρόταση του για αναθεώρηση του άρθρου 30, που προέβλεπε άμεση εκλογή του προέδρου της Δημοκρατίας εφόσον αποβούν άγονες οι 6 κοινοβουλευτικές ψηφοφορίες σε διάστημα έξι μηνών, αφού δεν στηρίχτηκε και από βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, συγκεντρώνοντας έτσι μόλις 148 ψήφους.

Η ΝΔ κατάφερε και πέρασε με πάνω από 180 ψήφους:

- Το άρθρο 68, για το δικαίωμα της κοινοβουλευτικής μειοψηφίας να συγκροτεί μέχρι δύο Εξεταστικές Επιτροπές.

- Το άρθρο 96, για την εξομοίωση των στρατιωτικών δικαστηρίων με τα τακτικά δικαστήρια

- Το άρθρο 114 παρ. 1, Περί ισχύος άρθρων 30, 32 του Συντάγματος.

Πάντως, μεταξύ των προτάσεων τής αξιωματικής αντιπολίτευσης που θεωρούσε κρίσιμες και δεν κατάφεραν να πάρουν το πράσινο φως, αφορούσαν:

- Το άρθρο 16 και τη δυνατότητα ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστήμιων.

- Το άρθρο 79 των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών.

- Το άρθρο 2 για τον Ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας

- Το άρθρο 24 για το περιβάλλον και τη προστασία των δασών.

- Το άρθρο 110 για τον τρόπο Αναθεώρησης του Συντάγματος

Διακομματική στήριξη διατάξεων

Υπήρξαν όμως διατάξεις που είχαν υπερκομματική στήριξη και ψηφίστηκαν με πάνω από 180 ψήφους όπως:

- Ο περιορισμός της βουλευτικής ασυλίας.

- Ο περιορισμός των προνομιακών ρυθμίσεων περί ευθύνης υπουργών.

- Η εκλογή μελών Ανεξάρτητων Αρχών με μικρότερη πλειοψηφία από τα 4/5 που ισχύει σήμερα.

Οι διατάξεις που πέρασαν στη δεύτερη ψηφοφορία

Με πάνω από 180 ψήφους εγκρίθηκαν:

- Άρθρο 32, για την αποσύνδεση της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας από τη διάλυση της Βουλής,

- Άρθρο 62, για περιορισμό της βουλευτικής ασυλίας

- Άρθρο 68 για το δικαίωμα της κοινοβουλευτικής μειοψηφίας να συγκροτεί μέχρι δύο Εξεταστικές Επιτροπές (ΝΔ)

- Άρθρο 86, περιορισμός των προνομιακών ρυθμίσεων περί ευθύνης υπουργών

- Άρθρο 96, εξομοίωση των στρατιωτικών δικαστηρίων με τα τακτικά (ΝΔ)

- Άρθρο 101Α, εκλογή μελών Ανεξάρτητων Αρχών με μικρότερη πλειοψηφία από τα 4/5 που ισχύει σήμερα

Με πάνω από 151 ψήφους

- Άρθρο 3, κατοχύρωση της θρησκευτικής ουδετερότητας του κράτους

- Άρθρα 13, 33 και 59, κατοχύρωση του πολιτικού όρκου

- Άρθρο 21, κατοχύρωση κοινωνικών δικαιωμάτων και κοινωνικών αγαθών

- Άρθρο 22, κατοχύρωση εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων

- Άρθρο 28, κύρωση διεθνών συνθηκών με δημοψήφισμα

- Άρθρο 37, υποχρεωτική βουλευτική ιδιότητα του πρωθυπουργού

- Άρθρο 44, καθιέρωση δημοψηφισμάτων με λαϊκή πρωτοβουλία

- Άρθρο 54, καθιέρωση αναλογικού εκλογικού συστήματος και βουλευτών απόδημου ελληνισμού

- Άρθρο 56, περιορισμός σε 3 κοινοβουλευτικές θητείες εκλογής βουλευτών

- Άρθρο 73, καθιέρωση λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας

- Άρθρο 84, καθιέρωση εποικοδομητικής ψήφου

- Άρθρο 102, καθιέρωση αναλογικού εκλογικού συστήματος και θεσμών άμεσης δημοκρατίας στην Τοπική Αυτοδιοίκηση

Εγκρίθηκαν επίσης οι μεμονωμένες προτάσεις βουλευτών που αφορούν:

- Άρθρο 5, απαγόρευση διακρίσεων φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού

- Άρθρο 25, καθιέρωση της αρχής της επιείκειας και κατάργηση της διάταξης περί καταχρηστικής άσκησης δικαιώματος.

- Άρθρο 38, αναπλήρωση του πρωθυπουργού για λόγους υγείας

- Άρθρο 96, επέκταση των εγγυήσεων δικαστικής ανεξαρτησίας στους στρατιωτικούς δικαστές

- Άρθρο 101, ορισμός του συστήματος περιφερειακής οργάνωσης και προστασία των νησιωτικών και ορεινών περιοχών.

Συνεχίζεται σήμερα Τετάρτη 13 Φεβρουαρίου 2019, και ολοκληρώνεται αύριο η συζήτηση για την Αναθεώρηση του Συντάγματος.

Απόψε θα γίνει η πρώτη ψηφοφορία και μετά από ένα μήνα θα ακολουθήσει νέος κύκλος συζήτησης και ψήφισης.

ΣΥΡΙΖΑ και  ΝΔ συμφώνησαν για τα διαδικαστικά της ψηφοφορίας, αλλά διαφώνησαν ως προς τη δεσμευτικότητα των προτάσεων για την επόμενη Βουλή.

«Ανυπόστατα» χαρακτηρίζει τα σενάρια μπλοκαρίσματος ακόμα και δικών της προτάσεων η κυβέρνηση.

Με ανακοίνωσή του το Μαξίμου κατηγορεί τη Νέα Δημοκρατία «ότι επιχείρησε να παίξει πολιτικά παιχνίδια και με τις παλινωδίες της θέλησε να υποβαθμίσει και να ευτελίσει την κορυφαία θεσμική διαδικασία του πολιτεύματος».

Για «αυτοεξευτελισμό της κυβέρνησης κάνουν λόγο πηγές της ΝΔ, απαντώντας στο Μαξίμου,  το οποίο διέψευσε όσα είπε δημοσίως ο Γιώργος Κατρούγκαλος, ότι οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ σκέφτονται να μην ψηφίσουν κάποιες από τις δικές τους συνταγματικές προτάσεις, από φόβο μήπως τις ψηφίσει και η αξιωματική αντιπολίτευση.

Νωρίτερα, ο Γιώργος Κατρούγκαλος σε συζήτησή του με δημοσιογράφους είχε χαρακτηρίσει «πονηρή» τη στάση της Νέας Δημοκρατίας, που προτίθετο να στηρίξει την πρόταση για αναθεώρηση του άρθρου 36, αφήνοντας ανοιχτό να υπαναχωρήσει τελικώς η κυβέρνηση.

Χαρακτήρισε ως «fake news» τα όσα γράφτηκαν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, ως σύνολο ή ως ορισμένος αριθμός βουλευτών του, πρόκειται να αποσύρει τις προτάσεις του για το άρθρο 32, που αφορά στην εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Έκπληξη προκάλεσε η τοποθέτηση του πρώην υπουργού Δικαιοσύνης Σταύρου Κοντονή, ο οποίος διαφοροποιήθηκε από τις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ στο αν η παρούσα Βουλή  μπορεί να δεσμεύει την επόμενη, σε σχέση με το περιεχόμενο των προς αναθεώρηση άρθρων, αλλά και στο ενδεχόμενο εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας από το λαό.

ΠΗΓΗ ΕΡΤ

Στην τελική ευθεία μπαίνει η κορυφαία κοινοβουλευτική διαδικασία της Αναθεώρησης του Συντάγματος, καθώς στις 10:00 ανοίγει η αυλαία για την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης, με διήμερη συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής η οποία θα κλείσει με ονομαστική ψηφοφορία.

Η ίδια διαδικασία θα επαναληφθεί έπειτα από έναν μήνα και στην ψηφοφορία που θα επαναληφθεί τότε, θα κριθεί πόσες και ποιες διατάξεις του καταστατικού χάρτη της Ελληνικής Δημοκρατίας θα παραπεμφθούν για αλλαγή από την επόμενη Βουλή η οποία για το σκοπό αυτό θα αποκαλείται Αναθεωρητική.

Όσες διατάξεις λάβουν αυξημένη πλειοψηφία 180 βουλευτών θα μπορούν στην επόμενη Βουλή να αναθεωρηθούν με τις ψήφους 151 μελών του Κοινοβουλίου. Αντιστοίχως, όσες διατάξεις συγκεντρώσουν στην ψηφοφορία του επόμενου μήνα 151 ψήφους και πάνω αλλά λιγότερες από 180 ψήφους, για να αναθεωρηθούν στην επόμενη Βουλή θα απαιτείται να περάσουν τον πήχη των 180.
Εννοείται ότι οι προτάσεις για αναθεώρηση που δεν θα συγκεντρώσουν 151 ψήφους, απορρίπτονται και τα άρθρα που αφορούν δεν μπορούν να αλλάξουν.

Κοινός τόπος ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ σε επτά σημεία

Από τις συζητήσεις που έγιναν στην Επιτροπή Αναθεώρησης, η οποία ολοκλήρωσε το έργο της μετά από 18 συνεδριάσεις σε διάστημα 2,5 μηνών, τα δύο μεγάλα κόμματα, έστω και με διαφορετικό σκεπτικό, βρήκαν κοινό τόπο σε έξι σημεία, με το ΣΥΡΙΖΑ να υπερψηφίζει δύο προτάσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης και εκείνη με τη σειρά της να δίνει τη θετική της ψήφο σε πέντε δικές του.

Ποιές προτάσεις της ΝΔ υπερψήφισε ο ΣΥΡΙΖΑ:

1) Το άρθρο 68 για τις Εξεταστικές Επιτροπές και δίνει το δικαίωμα και στην κοινοβουλευτική μειοψηφία να μπορεί να τις συγκροτεί. (Υπερψηφίστηκε και από ΔΗΣΥ).

2) Το άρθρο 96 που εξομοιώνει τα στρατιωτικά δικαστήρια με τα τακτικά. (Δεν υπερψηφίστηκε μόνο από Ένωση Κεντρώων).

Ποιές προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ υπερψήφισε η ΝΔ:

1) Στο άρθρο 32 για την αποσύνδεση της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας από την πρόωρη διάλυση της Βουλής, το οποίο υπερψήφισε μόνο η ΝΔ.

Για το συγκεκριμένο άρθρο, ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ συμφωνούν ότι πρέπει να αποσυνδεθεί από τη διάλυση της Βουλής και τις πρόωρες εκλογές, ωστόσο διαφωνούν ως προς την διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί.
Ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει διαδοχικές κοινοβουλευτικές ψηφοφορίες σε διάστημα 6 μηνών και αν δεν καρποφορήσουν να γίνεται άμεση εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας από τον λαό. Η ΝΔ προτείνει τρεις διαδοχικές κοινοβουλευτικές ψηφοφορίες, με την τελευταία -αν δεν καρποφορήσει ούτε η πρώτη με 200 ψήφους ούτε η δεύτερη με 180- να μπορεί να εκλέγεται από 151 βουλευτές.

2) Στο άρθρο 54 που προβλέπει εκλογή μέχρι πέντε βουλευτές από τους απόδημους Έλληνες.

3) Στο άρθρο 86 περί ευθύνης υπουργών που καταργεί την αποσβεστική προθεσμία για την άσκηση δίωξης κατά υπουργών. (Δεν υπερψηφίστηκε από Ένωση Κεντρώων.)

4) Στο άρθρο 62 για την βουλευτική ασυλία που περιορίζεται μόνο για αδικήματα που σχετίζονται άμεσα με την άσκηση των βουλευτικών καθηκόντων του. (Την υπερψήφισαν και τα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης πλην Ένωσης Κεντρώων και του ανεξάρτητου βουλευτή Κώστα Κατσίκη).

5) Στο άρθρο 101Α για τις Ανεξάρτητες Αρχές και τον τρόπο εκλογής των διοικήσεων τους. (Δεν υπερψηφίστηκε από ΔΗΣΥ ενώ ο ανεξάρτητος βουλευτής Γιώργος Μαυρωτάς δήλωσε «παρών»).

Σημειώνεται ότι το ΚΚΕ επιφυλάχθηκε να τοποθετηθεί για όλες τις συνταγματικές προτάσεις στην Ολομέλεια της Βουλής, ενώ η Χρυσή Αυγή τις καταψήφισε όλες.

Πού διαφωνούν ΣΥΡΙΖΑ – ΝΔ

Επίμαχα, πάντως, σημεία στα οποία δεν φάνηκε καμία συναινετική διάθεση και από τις δύο πλευρές για συνταγματικές αλλαγές, αφορούν μεταξύ άλλων την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, στην οποία αντιδρά ο ΣΥΡΙΖΑ, και την καθιέρωση της απλής αναλογικής στις εθνικές και αυτοδιοικητικές εκλογές καθώς και στην συνταγματική κατοχύρωση ισοσκελισμένων προϋπολογισμών.

Οι διαφωνίες του ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στις αλλαγές που προτείνει η ΝΔ αφορούν μεταξύ άλλων:

1) Στο άρθρο 16 ώστε να δοθεί η δυνατότητα ίδρυσης και λειτουργίας ιδιωτικών πανεπιστήμιων. (Με την πρόταση αυτή συντάχθηκαν στην Επιτροπή Αναθεώρησης ΔΗΣΥ, Ένωση Κεντρώων και ο ανεξάρτητος βουλευτής Γιώργος Μαυρωτάς).

2) Στο άρθρο 79, όπου προτείνεται η συνταγματική καθιέρωση ισοσκελισμένων προϋπολογισμών.

3) Στο άρθρο 103 για την οργάνωση της δημόσιας διοίκησης και την αξιολόγηση.

4) Στα άρθρα 88-100 που αφορούν τα θέματα της δικαστικής λειτουργίας και προβλέπουν κατάργηση του δικαιώματος της εκτελεστικής εξουσίας να ορίζει την ηγεσία της Δικαιοσύνης, η οποία θα αποφασίζεται πλέον από Ειδική Επιτροπή της Βουλής.

Η ΝΔ διαφωνεί στις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ:

1) Στο άρθρο 3 για ουδετερόθρησκο κράτος. (Υπερψηφίστηκε μόνο από ανεξάρτητο βουλευτή Γιώργο Μαυρωτά). Να σημειωθεί, ότι η ΔΗΣΥ υπερψήφισε την ερμηνευτική δήλωση ότι ο όρος επικρατούσα θρησκεία δεν αποτελεί αναγνώριση επίσημης κρατικής θρησκείας και δεν επιφέρει καμία δυσμενή συνέπεια σε βάρος άλλων θρησκευμάτων και γενικότερα στην απόλαυση του δικαιώματος της θρησκευτικής ελευθερίας.

2) Στο άρθρο 44 που δίνει τη δυνατότητα δημοψηφισμάτων με λαϊκή πρωτοβουλία. (Την υπερψήφισε μόνο ο ανεξάρτητος βουλευτής Κώστας Κατσίκης).

3) Στο άρθρο 54 για την συνταγματική καθιέρωση της απλής αναλογικής ως πάγιο εκλογικό σύστημα. (Την πρόταση υπερψήφισε μόνο ο ανεξάρτητος βουλευτής Κώστας Κατσίκης).

4) Στο άρθρο 102 για την κατοχύρωση της απλής αναλογικής στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και πρόβλεψη για τοπικά δημοψηφίσματα. (Δεν υπερψηφίστηκε από κανένα κόμμα).

5) Για ερμηνευτική δήλωση στο άρθρο 86, σύμφωνα με την οποία στα αδικήματα των υπουργών που διώκονται με ειδική διαδικασία δεν περιλαμβάνονται όσα τελέστηκαν απλώς επ΄ ευκαιρία της άσκησης υπουργικών καθηκόντων. (Υπερψηφίστηκε από ανεξάρτητο βουλευτή Κώστα Κατσίκη ενώ ο ανεξάρτητος βουλευτής Γιώργος Μαυρωτάς δήλωσε «παρών»)

Διαφωνία ΣΥΡΙΖΑ – ΝΔ για το άρθρο 110

Έντονη συζήτηση αναμένεται να γίνει για την ερμηνεία του άρθρου 110 ως προς τη δέσμευση της επόμενης αναθεωρητικής Βουλής από την παρούσα προαναθεωρητική.

Η στάση της κυβέρνησης και της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην Επιτροπή Αναθεώρησης ήταν σε διαφορετικές κατευθύνσεις.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως είχε τονίσει ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών και γενικός εισηγητής του κόμματος Γιώργος Κατρούγκαλος, επιμένει ότι η παρούσα Βουλή δεσμεύει την επόμενη Βουλή και ως προς την κατεύθυνση και ως προς το περιεχόμενο των διατάξεων.
Αντίθετα, η ΝΔ δια του γενικού εισηγητή της, Κώστα Τασούλα, υποστηρίζει ότι η παρούσα Βουλή προτείνει άρθρα και μία γενικότατη κατεύθυνση, που όμως δεν δεσμεύουν ως προς το περιεχόμενο τους την επόμενη αναθεωρητική Βουλή.

Η διαδικασία της συζήτησης

Η συζήτηση για την Αναθεώρηση του Συντάγματος θα είναι διήμερη και θα διεξαχθεί επί του πορίσματος που έχει καταθέσει η Επιτροπή της Βουλής για την Αναθεώρηση του Συντάγματος.

Σήμερα η διαδικασία θα διαρκέσει έως τα μεσάνυχτα, ενώ αύριο θα ξεκινήσει στις 10:00 και θα ολοκληρωθεί στις 22:0010 το βράδυ με ψηφοφορίες.

Τόσο η συζήτηση όσο και οι ψηφοφορίες θα είναι επί των προτάσεων που έχουν καταθέσει τα δύο μεγάλα κόμματα, ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ καθώς και όσες έχουν τον απαιτούμενο αριθμό των 50 υπογραφών.

Συνολικά η κυβέρνηση έχει προτείνει 24 αλλαγές στον καταστατικό χάρτη της χώρας και η αξιωματική αντιπολίτευση έχει καταθέσει 56 προτάσεις.

Επίσης, έξι συμπληρωματικές προτάσεις με τον απαιτούμενο αριθμό των 50 υπογραφών, έχουν καταθέσει και μεμονωμένοι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑμ οι οποίες υπερψηφίστηκαν στην Επιτροπή Αναθεώρησης του Συντάγματος και αφορούν:

• Αποσαφήνιση της έννοιας επιείκειας ώστε η Δικαιοσύνη να γίνει πιο εύκαμπτη πιο ανθρώπινη και πιο δίκαια.
• Προσθήκη ώστε στις κατηγορίες απαγόρευσης διακρίσεων, να συμπεριληφθούν ο σεξουαλικός προσανατολισμός και η ταυτότητα φύλου.
• Ειδική διάταξη για την κατοχύρωση της προστασίας των ζώων.
• Υποχρέωση της εκτελεστικής εξουσίας για την προστασία, την ενίσχυση και την ανάπτυξη των νησιωτικών και ορεινών περιοχών.
• Αποσαφήνιση του άρθρου 22 για τους όρους εργασίας, ώστε να προστατεύονται και να κατοχυρώνονται οι εργαζόμενοι.
• Συνταγματική κατοχύρωση της αυτονομίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Σημειώνεται ότι μπορούν επίσης να συζητηθούν στην Ολομέλεια και συμπληρωματικές προτάσεις είτε άλλων κοινοβουλευτικών ομάδων είτε μεμονωμένων βουλευτών εφόσον έχουν τις 50 υπογραφές.
Ήδη, ο πρόεδρος της Μόνιμης Ειδικής Επιτροπής του Ελληνισμού της Διασποράς και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξανδρος Τριανταφυλλίδης, έχει αναφέρει ότι θα καταθέσει πρόταση την οποία συνυπογράφουν 67 βουλευτές για τεχνικού τύπου αλλαγές στο άρθρο 108, για την επαναλειτουργία του Συμβουλίου Αποδήμου Ελληνισμού.

ΑΠΕ