Ένα προηγμένο μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ), ικανό να συμβάλει στην παθολογική ανάλυση και τη διάγνωση του καρκίνου, δημιούργησε ομάδα ερευνητών, με επικεφαλής την Ελληνίδα ερευνήτρια, Μαριάννα Ραψομανίκη, από το Biomedical Data Science Center του Πανεπιστημίου της Λωζάνης και το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Λωζάνης, στην Ελβετία.

Με στόχο να υπερπηδήσει το συχνό εμπόδιο της έλλειψης επαρκών ιστολογικών δεδομένων για την πρόγνωση του καρκίνου σε έναν ασθενή, η ερευνητική ομάδα, με συνεπικεφαλής την Μαριάννα Κράουτχοφ ντε Γιούλιο (Marianna Kruithof-de Julio), από το Ερευνητικό Εργαστήριο Ουρολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης, δημιούργησε το μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης με την ονομασία «VirtualMultiplexer», το οποίο παράγει εικόνες των βιοψιών και συγκεκριμένα της ανάλυσης των ιστών μέσω του χρωματισμού τους, δηλαδή μιας τεχνικής που χρησιμοποιείται για τη διάγνωση του καρκίνου στο εργαστήριο.

Όλοι έχουμε χειριστεί εφαρμογές στον κινητό μας τηλέφωνο που χρησιμοποιούν μια φωτογραφία μας για να μας δείξουν πώς θα μοιάζουμε ως ηλικιωμένοι ή ως θέμα του πίνακα ενός σπουδαίου ζωγράφου. Αυτή τη λογική της μεταφοράς στυλ (style transfer) είναι που αξιοποιεί και το συγκεκριμένο μοντέλο, «απλά αντί για κάποιο ζωγράφο, έχουμε μια μοριακή τεχνική στο εργαστήριο», όπως εξηγεί χαρακτηριστικά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Ραψομανίκη.

Το μοντέλο δημιουργεί λεπτομερείς εικόνες ενός καρκινικού ιστού και των πληροφοριών που φέρει σε μοριακό επίπεδο

Εικόνες από τον «VirtualMultiplexer« για τους καρκινικούς ιστούς σε αντιδιαστολή με τις εφαρμογές που μετατρέπουν μια φωτογραφία βάσει του στυλ διάσημων ζωγράφων / Credit: Zhu et al. ICCV, 2017 / M. Rapsomaniki (UNIL-CHUV)

Η παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη

Χρησιμοποιώντας λοιπόν την παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη (Generative AI) και μέσα από την εκπαίδευσή του σε πολυάριθμες φωτογραφίες ιστών που αναλύθηκαν εργαστηριακά με την εφαρμογή χρωστικών ουσιών, το μοντέλο δημιουργεί λεπτομερείς εικόνες ενός καρκινικού ιστού και των πληροφοριών που φέρει σε μοριακό επίπεδο, στοιχείο πολύ σημαντικό για τον ακριβή προσδιορισμό της ασθένειας. Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό «Nature Machine Intelligence».

Στο πεδίο της ογκολογίας έχει εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια η τεχνολογία του multiplexed imaging, όπου ανιχνεύονται και μετρώνται πολλοί βιοδείκτες του καρκίνου ταυτόχρονα παρέχοντας μεγαλύτερη ακρίβεια στη διάγνωση, στην εξατομίκευση της θεραπείας και στην πρόγνωση της κλινικής εξέλιξης της νόσου. «Η ογκολογία στο κομμάτι της έρευνας ζει μια πολύ μεγάλη επανάσταση με τις νέες τεχνικές στο εργαστήριο. Το ζήτημα είναι ότι αυτές οι τεχνικές είναι πολύ ακριβές και τα μηχανήματα δεν τα έχουν όλα τα εργαστήρια. Οπότε με αυτή τη μελέτη προσπαθήσαμε να πετύχουμε το ίδιο, αλλά με ένα υπολογιστικό μοντέλο», εξηγεί η κ. Ραψομανίκη.

Ο στόχος των ερευνητών ήταν με τη βοήθεια του μοντέλου αυτού να μειωθεί η ανάγκη εκτέλεσης επιπλέον εργαστηριακών αναλύσεων, αλλά και να μπορούν να συμπληρωθούν οι πληροφορίες που λαμβάνονται από την ανάλυση των ιστών.

Μετά τη δημιουργία του μοντέλου, οι ερευνητές δοκίμασαν το πόσο καλά οι τεχνητές αυτές εικόνες προβλέπουν τα κλινικά αποτελέσματα, προκειμένου να αποκλείσουν την πιθανότητα αληθοφανών αλλά ψευδών προβλέψεων. Μέσα από τη σύγκριση των προβλέψεων αυτών με πραγματικούς βαμμένους ιστούς, οι ερευνητές επιβεβαίωσαν ότι το μοντέλο είναι αξιόπιστο.

Ο στόχος των ερευνητών ήταν με τη βοήθεια του μοντέλου αυτού να μειωθεί η ανάγκη εκτέλεσης επιπλέον εργαστηριακών αναλύσεων

Η επικεφαλής ελληνίδα ερευνήτρια Μαριάννα Ραψομανίκη

Σε δεύτερο στάδιο έδωσαν σε παθολογοανατόμους εικόνες από το εργαστήριο και από το μοντέλο και τους ζήτησαν να ξεχωρίσουν ποιες είναι παράγωγο της τεχνητής νοημοσύνης και ποιες αληθινές. Διαπιστώθηκε ότι οι τεχνητές εικόνες γίνονται αντιληπτές ως σχεδόν πανομοιότυπες με τις πραγματικές και αυτό δείχνει και πάλι την αποτελεσματικότητα του μοντέλου.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ιστούς από άτομα που πάσχουν από καρκίνο του προστάτη και από καρκίνο του παγκρέατος. Σε επόμενο στάδιο στοχεύουν στην προσαρμογή του μοντέλου, ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για τον εντοπισμό άλλων τύπων καρκίνου, αλλά και να αξιοποιηθεί και σε πιο προηγμένες εργαστηριακές τεχνικές διάγνωσης του καρκίνου πέραν της χρώσης των ιστών.

«Στην εξατομικευμένη θεραπεία το μέλλον της ογκολογίας»

Αν και μηχανικός υπολογιστών, η Μαριάννα Ραψομανίκη ασχολείται χρόνια με την αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης στη «μάχη» κατά του καρκίνου.

«Το αποφάσισα αρκετά νωρίς, γιατί βρίσκω συγκλονιστικό το πόσο περίπλοκη είναι αυτή η ασθένεια. Όσο μαθαίνεις πιο πολλά, τόσο καταλαβαίνεις ότι δεν έχουμε ιδέα για το τι συμβαίνει σε μοριακό επίπεδο ή σε επίπεδο του μικροπεριβάλλοντος της νόσου. Είναι τόσο σύνθετη ασθένεια, που για μένα είναι τρομερά ενδιαφέρον να προσπαθούμε να βγάλουμε άκρη στο τι συμβαίνει», τονίζει.

Όπως παρατηρεί η ίδια, η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης «έχει φέρει πολύ μεγάλη ελπίδα, γιατί οι τεχνικές αυτές μπορούν να δουν συσχετίσεις που το ανθρώπινο μάτι δεν μπορεί να δει ή δεν μπορεί να τις αντιληφθεί. Επιπλέον, όλες οι πειραματικές τεχνικές που γίνονται στο εργαστήριο, μάς δίνουν πολύ μεγάλο όγκο δεδομένων τις οποίες η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να επεξεργαστεί πολύ πιο αποδοτικά».

«Συνολικά», συνεχίζει η κ. Ραψομανίκη, «η ελπίδα είναι ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα είναι ένα χρήσιμο εργαλείο στα χέρια του γιατρού. Σε ένα πλαίσιο που τα συστήματα υγείας υφίστανται πολύ μεγάλη πίεση, οτιδήποτε μπορεί να απλοποιήσει τη δουλειά των γιατρών, θα βοηθήσει. Επιπλέον, το μέλλον της ογκολογίας πιστεύω ότι βρίσκεται στην εξατομικευμένη θεραπεία για κάθε ασθενή, με βάση τα δεδομένα του όγκου, γιατί όλοι οι όγκοι είναι μοναδικοί, και αυτό μπορεί να γίνει μόνο με προηγμένα μοντέλα».

Όμως, προσθέτει ότι «δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όλα αυτά είναι εργαλεία και να είμαστε πολύ προσεκτικοί στην προστασία των δεδομένων των ασθενών. Ταυτόχρονα, αυτό που είναι πολύ μεγάλο θέμα ερευνητικά είναι να καταλάβουμε πώς παίρνουν αποφάσεις αυτά τα μοντέλα. Οπότε πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι τα αποτελέσματα των ερευνών μπορούν να επιβεβαιωθούν».

Σημειώνεται ότι πρώτος συγγραφέας της δημοσίευσης στο «Nature Machine Intelligence» είναι ο ερευνητής Πούσπακ Πάτι (Pushpak Pati), ο οποίος την περίοδο της έρευνας ήταν μέλος της ομάδας της κ. Ραψομανίκη. Στη δημοσίευση συνεργάστηκε μεταξύ άλλων και η Σοφία Καρκαμπούνα από το Πανεπιστήμιο της Βέρνης.

Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕΤΕΧ

Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για τον Καρκίνο:

Ενίσχυση της ογκολογικής φροντίδας μέσω της δημιουργίας

ενός Εθνικού Ταμείου για τον Καρκίνο 

Τετάρτη 19 Ιουνίου 2024. Στην ανάγκη επίσπευσης της ανάπτυξης και εφαρμογής ενός Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου για τον Καρκίνο, καθώς και της διασφάλισης επαρκούς χρηματοδότησης όλων των σταδίων της ογκολογικής φροντίδας επικεντρώθηκε η συνέντευξη Τύπου που διοργανώθηκε στις 19 Ιουνίου, με πρωτοβουλία της βιοφαρμακευτικής εταιρείας Bristol Myers Squibb, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Οικονομικών της Υγείας και με τη συμμετοχή της Εταιρείας Ογκολόγων-Παθολόγων Ελλάδας (Ε.Ο.Π.Ε.), της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛ.Ο.Κ.) και του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (Σ.Φ.Ε.Ε.).

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, η πρόσβαση στη φροντίδα του καρκίνου στην Ελλάδα εξακολουθεί να περιορίζεται από ποικίλους παράγοντες. Σε αυτούς -μεταξύ άλλων- περιλαμβάνονται η χαμηλότερη δημόσια δαπάνη υγείας στην Ελλάδα, έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου και οι ανισότητες που προκαλούνται από το υψηλότερο επίπεδο δαπανών από τους ίδιους τους ασθενείς.

Σύμφωνα με τον κ. Κώστα Αθανασάκη, Επίκουρο Καθηγητή Οικονομικών της Υγείας και Οικονομικής Αξιολόγησης των Τεχνολογιών Υγείας στο Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής: «Ο καρκίνος δε συνεπάγεται μόνο φάρμακα, επεμβάσεις και νοσηλείες. Συνεπάγεται, παράλληλα, όλη την υποστήριξη των πασχόντων και των οικογενειών τους, ώστε να μπορούν να επιστρέψουν στην εργασία τους, στην κοινωνία και στην καθημερινότητά τους. Στην κατεύθυνση αυτή απαιτείται μία ολιστική στρατηγική για την ογκολογική φροντίδα και συνεπώς επαρκείς πόροι, σε όλα τα στάδια της ογκολογικής φροντίδας. Περαιτέρω έμφαση οφείλει να δοθεί στην πρόληψη και στην ευαισθητοποίηση του πληθυσμού για την υιοθέτηση πιο υγιεινών προτύπων ζωής». Σε αυτό το πλαίσιο ο κ. Αθανασάκης σημείωσε: «Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας τεκμηριώνει ότι περίπου το 40% των καρκίνων στην Ευρώπη θα μπορούσε να αποφευχθεί, αν υιοθετήσουμε ορισμένες θετικές αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η υγιεινή διατροφή, η σωματική άσκηση, η αποχή από το κάπνισμα και ο περιορισμός του αλκοόλ». Στο πλαίσιο αυτό παρουσιάστηκε μία πρόσφατη μελέτη του Ινστιτούτου Οικονομικών της Υγείας, η οποία βασίζεται σε μία βέλτιστη πρακτική του Π.Ο.Υ., τη στοχευμένη αξιοποίηση «επιδοτήσεων και φόρων υγείας». Πρόκειται για ένα εργαλείο το οποίο υποστηρίζει τη συγχρηματοδότηση της ογκολογικής φροντίδας, μέσω της δημιουργίας ενός Εθνικού Ταμείου για τον Καρκίνο. Συγκεκριμένα, αφενός δεσμεύοντας πόρους από ένα μέρος των εσόδων από τη διαφορική φορολογία σε προϊόντα με τεκμηριωμένη αρνητική επίδραση στην επίπτωση του καρκίνου, σε ετήσια βάση. Αφετέρου μειώνοντας στοχευμένα φορολογικούς συντελεστές σε αγαθά, όπως φρέσκα φρούτα και λαχανικά.

Σύμφωνα με τον κ. Αθανασάκη: «Μέσω αυτής της πολιτικής επιτυγχάνεται ένα κρίσιμο τρίπτυχο. Πρώτον, το φορολογικό σύστημα λειτουργεί «παιδευτικά» μέσω μίας μορφής «συνυπευθυνότητας» στην κατανάλωση αγαθών που επιβαρύνουν την επίπτωση του καρκίνου. Δεύτερον, συνιστά μία έμπρακτη έκφραση αλληλεγγύης της κοινωνίας προς μία από τις πλέον ευάλωτες ομάδες συμπολιτών μας, τους ογκολογικούς ασθενείς και τις οικογένειές τους. Τρίτον, δημιουργείται δημοσιονομικός χώρος για την επαρκή χρηματοδότηση της εθνικής στρατηγικής αντιμετώπισης του καρκίνου, όπως έχει πρόσφατα δεσμευθεί το Υπουργείο Υγείας και η ελληνική Κυβέρνηση». 

Από την πλευρά της η κ. Ζένια Σαριδάκη, Παθολόγος-Ογκολόγος, Πρόεδρος Δ.Σ. της Ε.Ο.Π.Ε., Διευθύντρια στην Α᾽ Ογκολογική Κλινική Metropolitan Hospital & Επιστημονικός Υπεύθυνος Ογκολογικού Τμήματος "Ασκληπιός ΔΙΑΓΝΩΣΙΣ”, αναγνώρισε ότι η χώρα έχει κάνει ορισμένα σημαντικά βήματα για την αναβάθμιση της ογκολογικής φροντίδας, τονίζοντας ότι: «Οφείλουμε, πλέον, να επικεντρωθούμε ώστε να οργανώσουμε ένα πιο βατό «μονοπάτι του ασθενούς» από τη διάγνωση έως τη θεραπεία και την αποκατάσταση. Προς την κατεύθυνση αυτή το Εθνικό Μητρώο Νεοπλασιών συνιστά ένα εμβληματικό βήμα, καθώς για πρώτη φορά θα μπορούμε να γνωρίζουμε πόσους ασθενείς με καρκίνο έχουμε, με τι τύπους καρκίνου νοσούν, ποιες θεραπείες λαμβάνουν και ποιες είναι οι εκβάσεις τους. Σε αυτή τη στέρεη βάση οφείλουν να αναπτυχθούν οι δράσεις του Εθνικού Σχεδίου αντιμετώπισης για τον Καρκίνο».

Ο Πρόεδρος της ΕΛΛ.Ο.Κ., κ. Γιώργος Καπετανάκης επισήμανε την ανάγκη να επισπευσθεί η εφαρμογή της πρόσφατης δέσμευσης του Υπουργείου Υγείας για μία εθνική στρατηγική στην ογκολογική φροντίδα, συμπληρώνοντας ότι: «Αυτή τη στιγμή 20 από τα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης εφαρμόζουν εθνικά σχέδια για την αντιμετώπιση του καρκίνου, ενώ και σε επίπεδο Ε.Ε. υλοποιείται το αντίστοιχο EU Beating Cancer Plan. Μία τέτοια προοπτική και στην Ελλάδα δεν αποτελεί αυτοσκοπό, αλλά θα μας επιτρέψει -με επαρκή χρηματοδότηση- να δράσουμε συντεταγμένα με συγκεκριμένους στόχους».

Τέλος, ο Γενικός Διευθυντής του Σ.Φ.Ε.Ε., κ. Μιχάλης Χειμώνας αναγνώρισε ότι η επίδοση της Ελλάδας ως προς την πρόσβαση σε καινοτόμες ογκολογικές θεραπείες είναι πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, όμως οι προκλήσεις παραμένουν επιτακτικές, συμπληρώνοντας ότι: «Ο ΣΦΕΕ έχει ήδη διοργανώσει δύο συναντήσεις με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς στα γραφεία του Ευρωκοινοβουλίου στην Αθήνα, όπου συζήτησαν ανοιχτά και εποικοδομητικά για την πρόληψη, τη διαχείριση και την αντιμετώπιση του καρκίνου και για πρώτη φορά έγινε ένα σημαντικό βήμα με τη δημιουργία Εθνικού Μητρώου Νεοπλασιών. Μόνο μέσα από ολοκληρωμένες βιώσιμες πολιτικές μπορούμε να διασφαλίσουμε την απρόσκοπτη πρόσβαση των ασθενών σε νέες και καινοτόμες θεραπείες».

Στον χαιρετισμό που απηύθυνε η Γενική Διευθύντρια της Bristol Myers Squibb Ελλάδας, κ. Ελισάβετ Προδρόμου δήλωσε: «Με την πολιτική βούληση της Πολιτείας, τη συνεργασία όλων των επιστημονικών και κοινωνικών εταίρων και την εξασφάλιση επαρκών πόρων είμαι αισιόδοξη ότι θα μπορέσουμε ως χώρα να μετατρέψουμε το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τον Καρκίνο σε απτές θετικές πράξεις που θα φτάσουν σε κάθε ελληνικό σπίτι που πλήττεται από τον καρκίνο. Το οφείλουμε στη χώρα μας, στους ασθενείς και στις οικογένειές τους. Ως Bristol Myers Squibb είμαστε και θα παραμείνουμε ένα ενεργό μέλος αυτής της εθνικής προσπάθειας, υποστηρίζοντας προτάσεις και πρωτοβουλίες που συμβάλλουν στην επίτευξη του τελικού στόχου που έχουμε θέσει ως χώρα».

Από την πλευρά του, ο κ. Γιώργος Τσιακαλάκης, Corporate & Government Affairs Lead της Bristol Myers Squibb Ελλάδας σημείωσε ότι: «Το Εθνικό Σύστημα Υγείας, παρά τις αδυναμίες του είναι μία κατάκτηση της χώρας, προκειμένου όλοι οι πολίτες και οι ασθενείς να έχουν πρόσβαση σε όλα τα στάδια της φροντίδας. Οφείλουμε, λοιπόν, να το στηρίξουμε με επαρκείς πόρους και εποικοδομητικές προτάσεις που έχουν δοκιμαστεί επιτυχώς στο εξωτερικό, όπως η δέσμευση πόρων από τη διαφορική φορολογία υπέρ της υγείας των ανθρώπων. Θωρακίζοντας το Ε.Σ.Υ. και θέτοντας προτεραιότητες για την αντιμετώπιση του καρκίνου, θωρακίζουμε το μέλλον μας και το μέλλον των οικογενειών μας». 

Σχετικά με την Bristol Myers Squibb

Η Bristol Myers Squibb είναι μια παγκόσμια βιοφαρμακευτική εταιρεία, με αποστολή να ανακαλύπτει, να αναπτύσσει και να παρέχει καινοτόμα φάρμακα που συμβάλλουν στην αποτελεσματική αντιμετώπιση σοβαρών ασθενειών. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την Bristol Myers Squibb, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.bms-greece.gr

Ο καρκίνος θεωρείται ασθένεια της σύγχρονης εποχής, ωστόσο συγκλονιστικές αποκαλύψεις από την αρχαία Αίγυπτο δείχνουν ότι οι θεραπευτές της εποχής γνώριζαν την πάθηση.

Στοιχεία από ένα κρανίο άνω των 4.000 ετών αποκαλύπτουν ότι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι γιατροί προσπάθησαν να θεραπεύσουν ορισμένους καρκίνους με χειρουργική επέμβαση. Είναι η αρχαιότερη γνωστή χειρουργική επέμβαση σε καρκινοπαθή, τονίζουν οι επιστήμονες στην επιθεώρηση Frontiers of Science. «Εδώ αρχίζει η σύγχρονη ιατρική» τονίζουν.

Τα ευρήματα των αρχαιολόγων

Το κρανίο που εξέτασαν οι αρχαιολόγοι χρονολογείται μεταξύ του 2686 και του 2345 π.Χ. και θεωρείται πως ανήκει σε άνδρα περίπου 30-35 ετών. Πάνω στο κρανίο υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ενός μεγάλου καρκινικού όγκου και πάνω από 30 αλλοιώσεων από μεταστάσεις. Το ενδιαφέρον είναι ότι κάποιες από τις αλλοιώσεις είχαν γύρω τους σημάδια από αιχμηρό αντικείμενο, πιθανόν μεταλλικό. Γεγονός που αποδεικνύει πως οι γιατροί της εποχής είχαν προσπαθήσει να κάνουν μια επέμβαση για να σώσουν τη ζωή του. Οι αρχαιολόγοι μελέτησαν και το κρανίο μίας γυναίκας στην αρχαία Αίγυπτο. Και εκεί εντόπισαν ενδείξεις καρκινικού όγκου στο κρανίο και τραύματα στο κρανίο που προέρχονταν από αιχμηρό αντικείμενο, ωστόσο τα τραύματα είχαν επουλωθεί!

Ο FDA εξέδωσε προειδοποιητική οδηγία για πιθανό κίνδυνο εμφάνισης πλακωδών καρκινωμάτων ή λεμφωμάτων από τη χρήση των εμφυτευμάτων στήθους.

• ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΕΒΕΤΖΟΓΛΟΥ

Τα εμφυτεύματα στήθους χρησιμοποιούνται συχνά για την αισθητική αποκατάσταση γυναικών με καρκίνο μαστού που έχουν υποβληθεί σε μαστεκτομή. Επιπλέον, χρησιμοποιούνται και σε μεγάλο αριθμό γυναικών για κοσμητικούς λόγους.

Η τοποθέτηση των εμφυτευμάτων είναι μια σχετικά ασφαλής διαδικασία, αλλά μπορεί να συνδυάζεται από ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως είναι ο τοπικός πόνος και ερεθισμός, η ρήξη του εμφυτεύματος ή η σκλήρυνση της κάψας του εμφυτεύματος που μπορεί να οδηγήσουν σε επανεπεμβάσεις για την αποκατάσταση του στήθους.

Πρόσφατα μάλιστα, ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) εξέδωσε προειδοποιητική οδηγία για πιθανό κίνδυνο εμφάνισης πλακωδών καρκινωμάτων ή λεμφωμάτων από τη χρήση των εμφυτευμάτων στήθους.

Όπως αναφέρουν οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Παθολόγος, Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής), Δρ. Μαρία Καπαρέλου (Ογκολόγος – Παθολόγος), Μιχάλης Λιόντος (Επίκουρος Καθηγητής Ογκολογίας) και ο Θάνος Δημόπουλος (τ. Πρύτανης ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας και Διευθυντής της Θεραπευτικής Κλινικής), η συσχέτιση της χρήσης εμφυτευμάτων στήθους με την ανάπτυξη καρκινωμάτων δεν είναι καινούρια.

Ήδη από τη δεκαετία του ’90 ο FDA είχε επιβάλλει στις ΗΠΑ περιορισμό στη χρήση εμφυτευμάτων σιλικόνης μόνο σε γυναίκες που έκαναν αισθητική αποκατάσταση μετά από μαστεκτομή.

Ο περιορισμός αυτός επιβλήθηκε εξαιτίας αναφορών για την ανάπτυξη λεμφώματος και πιο συγκεκριμένα αναπλαστικού λεμφώματος από μεγάλα κύτταρα σε γυναίκες που είχαν υποβληθεί σε αισθητική αποκατάσταση στήθους με τη χρήση εμφυτευμάτων.

Μια σειρά από επιδημιολογικές μελέτες κατέδειξαν ότι οι γυναίκες που τοποθετούν εμφυτεύματα έχουν 40 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για την ανάπτυξη αυτού του σπάνιου τύπου λεμφώματος, όμως και πάλι η πιθανότητα νόσου είναι πολύ μικρή.

Πιο συγκεκριμένα, ως τώρα έχουν ανακοινωθεί 1.400 περιπτώσεις αναπλαστικών λεμφωμάτων από μεγάλα κύτταρα σε γυναίκες που έχουν τοποθετήσει εμφυτεύματα στήθους και υπολογίζεται ότι η επίπτωση του νοσήματος είναι 1 στις 10.000 περιπτώσεις εμφυτεύσεων.

Ο κίνδυνος βέβαια για τις γυναίκες που τοποθετούν εμφυτεύματα μετά από μαστεκτομή παραμένει εξαιρετικά χαμηλός αν συγκριθεί με τον κίνδυνο επανεμφάνισης του καρκίνου του μαστού. Το πιο σημαντικό είναι ότι η αφαίρεση του εμφυτεύματος είναι θεραπευτική για όσες ασθενείς εμφανίσουν αυτόν τον τύπο λεμφώματος και είναι εξαιρετικά απίθανο να αναπτυχθεί μεταστατική νόσος. Επομένως είναι σημαντικό οι γυναίκες που τοποθετούν εμφυτεύματα να παρακολουθούν το στήθος τους για τυχόν αλλαγές και να εξετάζονται άμεσα από τον γιατρό τους σε αυτές τις περιπτώσεις.

Ο τύπος του εμφυτεύματος φαίνεται ότι παίζει ρόλο για την ανάπτυξη λεμφώματος καθώς όλα τα περιστατικά που έχουν δημοσιευθεί ως τώρα αφορούν ανάγλυφα εμφυτεύματα σιλικόνης.

Δεν υπάρχουν αναφορές σε γυναίκες που τοποθετούν λεία εμφυτεύματα. Βέβαια, η χρήση λείων εμφυτευμάτων γίνεται κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες που υπήρχε ο περιορισμός χρήσης ανάγλυφων εμφυτευμάτων ως το 2006 σε αντίθεση με τον υπόλοιπο κόσμο και την Ευρώπη που δεν ίσχυσαν ανάλογοι περιορισμοί.

Τα τελευταία χρόνια δημοσιεύθηκαν και 19 περιπτώσεις ανάπτυξης καρκινωμάτων από πλακώδη κύτταρα σε ασθενείς που είχαν υποβληθεί σε τοποθέτηση εμφυτευμάτων στήθους.

Η νόσος αυτή είναι  ακόμα πιο σπάνια από τα ήδη σπάνια περιστατικά λεμφωμάτων σε ασθενείς με εμφυτεύματα στήθους.

Μπορεί όμως να είναι ιδιαίτερα επιθετική ή ακόμη και θανατηφόρος και για αυτό ο FDA ανανέωσε το προηγούμενο έτος την προειδοποιητική οδηγία του για την τοποθέτηση εμφυτευμάτων στήθους.

Βέβαια τότε δημοσιεύθηκε επιδημιολογική μελέτη που εξέτασε την πιθανότητα εμφάνισης πλακώδους καρκινώματος σε 57.000 γυναίκες με καρκίνο μαστού που είχαν τοποθετήσει εμφυτεύματα στήθους.

Ο πληθυσμός παρακολουθήθηκε κατά μέσο όρο 7 έτη και διαπιστώθηκαν μόνο δύο περιστατικά αυτού του τύπου καρκίνου, αριθμός που δεν μπορεί να υποστηρίξει αιτιολογική σχέση μεταξύ της τοποθέτησης των εμφυτευμάτων και της ανάπτυξης του συγκεκριμένου τύπου καρκίνου.

Δεν υπάρχουν αυτή τη στιγμή δεδομένα πιο μακροχρόνιας παρακολούθησης και αυτό αφορά ιδιαίτερα τις γυναίκες που τοποθετούν εμφυτεύματα για κοσμητικούς λόγους, επέμβαση που γίνεται συνήθως σε νεαρές γυναίκες με πολλές δεκαετίες προσδόκιμο ζωής.

Επομένως, η εμφάνιση καρκίνου ή λεμφώματος σε γυναίκες που τοποθετούν εμφυτεύματα στήθους είναι μια εξαιρετικά σπάνια περίπτωση με βάση τα υπάρχοντα επιστημονικά δεδομένα και δεν εγείρει ιδιαίτερη ανησυχία.

Θα πρέπει όμως οι γυναίκες που επιθυμούν να προβούν σε αυτή την επέμβαση να είναι ενήμερες για όλους του πιθανούς κινδύνους και αυτό αφορά πολύ περισσότερο όσες τοποθετούν εμφυτεύματα για καθαρά κοσμητικούς λόγους.

Πηγή: news247.gr

Η εξέλιξη στην αντιμετώπιση του καρκίνου τα τελευταία χρόνια είναι ταχεία, πολυεπίπεδη και αδιαμφισβήτητη. Η θνητότητα της νόσου μειώνεται διαρκώς και η επιβίωση για πολλά νεοπλάσματα αυξάνεται σημαντικά.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Καρκίνου, 4 Φεβρουαρίου, το ΑΠΕ-ΜΠΕ απευθύνθηκε σε ειδικούς του ΕΚΠΑ για τις σημαντικότερες εξελίξεις που αναμένονται στην αντιμετώπιση του καρκίνου το 2024.

Τα δεδομένα αναλύουν οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Θάνος Δημόπουλος (καθηγητής Ογκολογίας – Αιματολογίας, τ. πρύτανης), Μιχάλης Λιόντος (επίκουρος καθηγητής Θεραπευτικής Ογκολογίας) και η παθολόγος, καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου.

Κλινικές μελέτες που θα ενισχύουν τη χορήγηση ανοσοθεραπείας

Εντός του 2024 αναμένεται ότι θα ανακοινωθούν κλινικές μελέτες που θα ενισχύουν τη χορήγηση ανοσοθεραπείας πριν από τη χειρουργική εξαίρεση της τοπικής νόσου. Μάλιστα, η φάσης ΙΙΙ της κλινικής μελέτης NADINA, που εξετάζει τον ρόλο της προεγχειρητικής χορήγησης των ανοσοθεραπευτικών αντισωμάτων ιπιλιμουμάμπη και νιβολουμάμπη σε ασθενείς με μελάνωμα σταδίου ΙΙΙ, έχει χαρακτηριστεί μια από τις μελέτες που θα αλλάξουν τον τρόπο αντιμετώπισης αυτής της νόσου.

Τα δεδομένα της μελέτης αυτής θα προστεθούν σε αντίστοιχα αποτελέσματα που υπάρχουν σχετικά με την προεγχειρητική αγωγή στον καρκίνο του πνεύμονα, του παχέος εντέρου, του μαστού και του στομάχου. Φαίνεται ότι η ενίσχυση της ανοσολογικής απάντησης έναντι του καρκίνου που επιτυγχάνουν τα αντισώματα αυτά, είναι πιο σημαντική πριν από την εξαίρεση της νόσου.

Νέες ανοσοθεραπευτικές προσεγγίσεις

Παράλληλα, το 2024 αναμένεται να αποτελέσει έτος ορόσημο για νέες ανοσοθεραπευτικές προσεγγίσεις. Όσον αφορά στις κυτταρικές θεραπείες, προσφάτως ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα μακροχρόνιας παρακολούθησης της φάσης ΙΙ μελέτης του φαρμάκου λιφιλουσέλη σε ασθενείς με μεταστατικό μελάνωμα που έχουν υποτροπιάσει μετά από τις καθιερωμένες θεραπείες και αναμένεται η έγκρισή του από τον FDA.

Η λιφιλουσέλη είναι στην πραγματικότητα ένα ζωντανό φάρμακο, δηλαδή Τ-λεμφοκύτταρα που διηθούν τον όγκο του ασθενούς. Ένα τμήμα του όγκου εξαιρείται πριν από την έναρξη της θεραπείας και αποστέλλεται σε ειδικά διαμορφωμένα εργαστήρια ώστε να απομονωθούν τα Τ-λεμφοκύτταρα. Αυτά ακολούθως επανεισάγονται στον ασθενή μαζί με ανοσοδιεγερτικού παράγοντα (Ιντερλευκίνη-2) και αφού πρώτα λάβει χαμηλή δόση χημειοθεραπείας. Η χορήγηση του φαρμάκου απέδειξε ότι περίπου 45% των ασθενών παραμένουν εν ζωή 4 χρόνια μετά και μάλιστα αρκετοί από αυτούς έχουν πλήρη ύφεση της νόσου.

Σημαντικές εξελίξεις στον τομέα των θεραπευτικών εμβολίων

Θεωρείται δεδομένο ότι θα υπάρξουν σημαντικές εξελίξεις στον τομέα των θεραπευτικών εμβολίων για τον καρκίνο. Ήδη έχουν ξεκινήσει δύο μεγάλες μελέτες φάσης ΙΙΙ με εξατομικευμένα mRNA εμβόλια και ανοσοθεραπεία, όμως το 2024 οι επιστήμονες αναμένουν μελέτες με εμβόλια σε περισσότερους τύπους καρκίνου και με μεγαλύτερο αριθμό ασθενών. Μάλιστα, υπάρχει η πεποίθηση ότι θα δοκιμασθούν εμβόλια που περιέχουν αντιγόνα κοινά για τους περισσότερους ασθενείς και τα οποία θα είναι φθηνότερα και ευκολότερα στην παραγωγή. Ενδιαφέρον όμως παρουσιάζουν και άλλες κατηγορίες εμβολίων (DNA εμβόλια, πεπτιδικά εμβόλια).

Στοχεύουσες θεραπείες

Αναφορικά με τις στοχεύουσες θεραπείες, το ενδιαφέρον εδώ έχει στραφεί στα συζευγμένα με χημειοθεραπευτικό φάρμακο αντισώματα (ADCs) που έχουν αποδείξει τα τελευταία χρόνια μεγάλη αποτελεσματικότητα σε μια σειρά νεοπλασιών. Μέσα στο 2024 αναμένονται αποτελέσματα κλινικών μελετών τόσο από ήδη εγκεκριμένα τέτοια φάρμακα που δοκιμάζονται σε νεότερες ενδείξεις όσο και από νεότερα τέτοια αντισώματα. Καθώς ο αριθμός των υπό διερεύνηση ADCs αυξάνει διαρκώς, είναι αναμενόμενο ότι αυτές οι θεραπευτικές προσεγγίσεις θα αφορούν ακόμη μεγαλύτερο αριθμό ασθενών.

Ο ρόλος της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης

Ιδιαίτερη σημασία έχει η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου. Όσον αφορά τη δευτερογενή πρόληψη, οι τρεις καθηγητές αναφέρουν ότι αναμένουμε το 2024 τα αποτελέσματα μελετών για την αποτελεσματικότερη μέθοδο προσυμπτωματικής διάγνωσης του καρκίνου του πνεύμονα. Αναμένεται να αποδειχθεί κατά πόσο η τεχνολογία της τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να υποβοηθήσει στην ταχεία και πιο αξιόπιστη αξιολόγηση των προληπτικών εξετάσεων, ώστε να αποφεύγονται άσκοπες επεμβατικές πράξεις.

Αιματολογικές εξετάσεις για τη διάγνωση του καρκίνου

Τέλος, μέσα στο 2024 θα ενισχυθεί η στροφή σε αιματολογικές εξετάσεις για τη διάγνωση του καρκίνου. Η δυνατότητα ανίχνευσης κυκλοφορούντος DNA των καρκινικών κυττάρων σε μια εξέταση αίματος παρέχει τη δυνατότητα τόσο της παρακολούθησης των αποτελεσμάτων των διαφόρων θεραπειών, αλλά κυρίως την έγκαιρη αναγνώριση υποτροπής της νόσου πριν ακόμη υπάρξουν κλινικά ή απεικονιστικά ευρήματα. Προφανώς, η τεχνολογία αυτή θα μπορούσε να προσφέρει και στην έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου και τη φετινή χρονιά αναμένεται να ξεκινήσουν μελέτες με τέτοιες διαγνωστικές εξετάσεις αίματος για την προσυμπτωματική διάγνωση του καρκίνου.

Είναι δεδομένο, καταλήγουν, ότι και το 2024 θα υπάρξουν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες εξελίξεις αναφορικά με την αντιμετώπιση του καρκίνου τόσο στη θεραπεία όσο και στην πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση. «Είναι σημαντικό όμως να τονίσουμε ότι αναμένουμε να γίνουν και σημαντικά βήματα για να εξασφαλισθεί η ισότιμη πρόσβαση όλων των ασθενών σε υπηρεσίες υγείας και καινοτόμες θεραπείες όπως είναι και το μήνυμα της φετινής ημέρας για την αντιμετώπιση του καρκίνου στις 4 Φεβρουαρίου».

«Με έγκαιρη διάγνωση έχεις τον χρόνο»

⦁    Καμπάνια ενημέρωσης κοινού για την αξία της έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου 
⦁    Έξι αληθινές ιστορίες ανθρώπων που αντιμετώπισαν τον καρκίνο χάρη στην έγκαιρη διάγνωση 

Αθήνα, 31 Οκτωβρίου 2023 – «Με έγκαιρη διάγνωση έχεις τον χρόνο», είναι ο τίτλος της καμπάνιας ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης κοινού για την πρόληψη και έγκαιρη αντιμετώπιση του καρκίνου, που παρουσιάστηκε την Τρίτη 31 Οκτωβρίου 2023, στο πλαίσιο Συνέντευξης Τύπου η οποία φιλοξενήθηκε στον χώρο εκδηλώσεων Amalias 36. 

Έξι σύλλογοι ασθενών - Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ), ΑγκαλιάΖω, Άλμα Ζωής, Κ.Ε.Φ.Ι. Αθηνών, FairLife και VHL Family Alliance Greece - ένωσαν τις δυνάμεις τους και δημιούργησαν μια δυνατή καμπάνια για την αξία της έγκαιρης διάγνωσης στη διαχείριση του καρκίνου. 

Έξι αληθινές ιστορίες ζωής και ελπίδας 

Ο Διονύσης, σε ηλικία 55 ετών, διαγνώστηκε το 2020 με καρκίνο του προστάτη κατά τη διάρκεια ενός προγραμματισμένου προληπτικού ελέγχου. Απαλλαγμένος σήμερα από τον καρκίνο είναι αποφασισμένος να ζήσει το όνειρό του και να ταξιδέψει στη μακρινή Βραζιλία. Αυτή είναι η ιστορία που ξεχώρισε ο πρόεδρος της ΕΛΛΟΚ, Γιώργος Καπετανάκης, να δημοσιοποιήσει στο πλαίσιο της καμπάνιας.

Η Δανάη, μια δραστήρια γυναίκα με προτεραιότητα την καριέρα της, διαγνώστηκε με μελάνωμα το 2008. Αφότου διαγνώστηκε, φοβήθηκε ότι δεν θα μπορέσει να ανταπεξέλθει στο ρόλο της ως μητέρα και στην φροντίδα της οικογένειάς της. Σήμερα, έχοντας νικήσει τον καρκίνο, νιώθει πιο ελεύθερη να κάνει πράγματα που στο παρελθόν ανέβαλε «διότι δεν ήταν η κατάλληλη στιγμή», εξιστορεί η πρόεδρος του Ομίλου Εθελοντών κατά του Καρκίνου ΑγκαλιάΖΩ, Αναστασία Πασακοπούλου. 

Ο Ανδρέας, μόλις είχε παντρευτεί το 2014 με όνειρο τη δημιουργία μιας μεγάλης όμορφης οικογένειας όταν διαγνώστηκε με καρκίνο του νεφρού. Δεν του είχε περάσει ποτέ από το μυαλό ότι η κληρονομικότητα μπορεί να τον εξέθετε στον κίνδυνο νόσησης. Χάρη στην έγκαιρη διάγνωση σήμερα είναι αισιόδοξος για την έκβαση της θεραπείας του και διατηρεί ζωντανό το όνειρό του για τη δημιουργία μιας όμορφης οικογένειας που θα ζει ήσυχα κάπου κοντά στη θάλασσα. Αυτή είναι η ιστορία που επέλεξε να δημοσιοποιήσει η πρόεδρος της VHL Family Alliance Greece, Αθηνά Οζ Αλεξανδρίδου. 

Η Ιφιγένεια διαγνώστηκε με τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού το 2010, έχοντας δύο αγόρια
στην προεφηβεία και οικογενειακά θέματα που απαιτούσαν λύσεις. Χάρη στην έγκαιρη διάγνωση όμως, κατάφερε και ολοκλήρωσε δύο μεταπτυχιακά, έτρεξε τέσσερις μαραθώνιους και εξέδωσε την πρώτη της ποιητική συλλογή. Τη δυνατή αυτή ιστορία, που μπορεί να αποτελέσει έμπνευση ζωής για όλους μας, ξεχώρισε η πρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου Γυναικών με Καρκίνο Μαστού «Άλμα Ζωής», Παρασκευή Μιχαλοπούλου. 

Η Ιωάννα διαγνώστηκε με καρκίνο του πνεύμονα το 2019. Μέχρι τότε προσπαθούσε να συνδυάζει δουλειά και οικογένεια, να ταξιδεύει, ενώ έγραφε ερασιτεχνικά ποίηση. Μετά τη διάγνωση φοβήθηκε πως όλα όσα αγαπούσε θα χάνονταν. Χάρη στην έγκαιρη διάγνωση, όμως, άλλαξε τον τρόπο που αντιμετωπίζει τον χρόνο και δεν μεταθέτει πια τίποτα για αύριο. Αυτή την ιστορία δύναμης και θέλησης ξεχώρισε η  πρόεδρος του FairLife - Φροντίδα και Πρόληψη για τον Καρκίνο του Πνεύμονα, Κορίνα Πατέλη-Bell.
  
Η Κατερίνα διαγνώστηκε με καρκίνο του μαστού το 1993 σε έναν τυχαίο προληπτικό έλεγχο. Ήταν μόλις 39 ετών και μητέρα τριών μικρών παιδιών. Χάρη στην έγκαιρη διάγνωση, νίκησε τον καρκίνο! Έκτοτε μιλά ανοιχτά για τη μάχη της και την αξία του προληπτικού ελέγχου. Αυτή την ιστορία ξεχώρισε η πρόεδρος του Συλλόγου Καρκινοπαθών Εθελοντών Φίλων Ιατρών Αθηνών, Ζωή Γραμματόγλου. 

Το κοινό έχει την ευκαιρία, τόσο μέσα από τη σχετική καμπάνια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media) όσο και στον ιστότοπο https://www.msd.gr/our_work/oncology/exeistonxrono/, να διαβάσει αναλυτικά τις έξι ιστορίες που επέλεξαν να δημοσιοποιήσουν οι πρόεδροι των συλλόγων ασθενών, αλλά και να μάθει περισσότερα στοιχεία γενικά για τον καρκίνο στην Ελλάδα (επιδημιολογία, παράγοντες κινδύνου, συστάσεις προσυμπτωματικού ελέγχου, κ.α.) και επιπλέον στοιχεία για τέσσερις μορφές του (μαστός, πνεύμονας, νεφροί, μελάνωμα). 

Η πρόεδρος της Εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας (ΕΟΠΕ), κυρία Ζένια Σαριδάκη, MD PhD. Παθολόγος, Ογκολόγος, Διευθύντρια στην Α᾽ Ογκολογική Κλινική του Metropolitan Hospital, αναφερόμενη στον καρκίνο και την αξία της έγκαιρης διάγνωσης ανέφερε χαρακτηριστικά κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης: «Καμπάνιες όπως αυτή για την οποία βρισκόμαστε σήμερα εδώ, έρχονται να μας υπενθυμίσουν το αυτονόητο: να κάνουμε προληπτικές εξετάσεις, είτε έχουμε οικογενειακό ιστορικό είτε όχι, και να μην αγνοούμε τυχόν συμπτώματα. Μόνο έτσι έχουμε την ευκαιρία να εντοπίσουμε εγκαίρως μια νεοπλασία και να την αντιμετωπίσουμε. Να κερδίσουμε τη μάχη και να συνεχίσουμε να ζούμε κάνοντας ο καθένας από εμάς τα όνειρά του πραγματικότητα.». 

Τέλος, ο Ιατρικός Διευθυντής της MSD Ελλάδος κ. Λάζαρος Πουγγίας σημείωσε ότι «Στο επίκεντρο όλων όσων κάνουμε είναι ο ασθενής και γνωρίζουμε όλοι πόσο σημαντικό είναι να προλάβουμε τον καρκίνο και να μην χάσουμε την ελπίδα στο ταξίδι της θεραπείας. Είναι τιμή μας που συνεργαστήκαμε με όλους τους παρόντες Προέδρους των Ενώσεων Ασθενών στην καμπάνια ευαισθητοποίησης «Με έγκαιρη διάγνωση έχεις τον χρόνο» και μας χαροποιεί ιδιαίτερα το γεγονός ότι μέσω αυτής της καμπάνιας θα ενημερώσουμε μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού για τους παράγοντες κινδύνου αναφορικά με διαφορετικούς τύπους καρκίνου αλλά και για τη σημασία του προσυμπτωματικού ελέγχου». 

Η καμπάνια της MSD Ελλάδος «Με έγκαιρη διάγνωση έχεις τον χρόνο» τελεί υπό την αιγίδα της ΕΟΠΕ, ενώ έχει την υποστήριξη της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας «Καρκινάκι». 

Σχετικά με την MSD
Στην MSD, γνωστή ως Merck & Co., Inc Rahway, NJ, ΗΠΑ στις Ηνωμένες Πολιτείες και στον Καναδά, ενώνουμε τις δυνάμεις μας για την επίτευξη του κοινού μας σκοπού: Χρησιμοποιούμε τη δύναμη των επιστημών αιχμής, για να βελτιώνουμε τις ζωές των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Για περισσότερα από 130 χρόνια, φέρνουμε την ελπίδα στους ανθρώπους ανακαλύπτοντας και αναπτύσσοντας σημαντικές θεραπείες και εμβόλια. Φιλοδοξούμε να είμαστε μια βιοφαρμακευτική εταιρεία με εξέχουσα θέση παγκοσμίως, εστιάζοντας στην εντατική έρευνα, για να συμβάλλουμε στην παροχή καινοτόμων θεραπευτικών λύσεων που προάγουν την πρόληψη και τη θεραπεία ασθενειών σε ανθρώπους και ζώα. Καλλιεργούμε ένα εργασιακό περιβάλλον διαφορετικότητας και συμπερίληψης και λειτουργούμε υπεύθυνα για να δημιουργήσουμε ένα ασφαλές, βιώσιμο και υγιές μέλλον για όλους τους ανθρώπους και τις κοινότητες.

Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφτείτε το www.msd.gr και συνδεθείτε μαζί μας στο  Facebook, Twitter, LinkedIn και YouTube.
 

Μια πρωτοποριακή έρευνα για τον εντοπισμό και την απομόνωση των γηρασμένων κυττάρων, με επικεφαλής τον καθηγητή Ιατρικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και του βρετανικού πανεπιστημίου Dundee, Βασίλη Γοργούλη, ανοίγει τον δρόμο για την εξατομικευμένη θεραπεία του καρκίνου.

Η κυτταρική γήρανση (cellular senescence) είναι ένας μηχανισμός απόκρισης των κυττάρων στο στρες και άλλα τοξικά και εν δυνάμει καρκινογόνα ερεθίσματα. Τα κύτταρα σταματούν να πολλαπλασιάζονται και αλλάζει το γονιδίωμά τους προκειμένου να μην περάσει στην επόμενη γενιά η βλάβη που έχει υποστεί το γενετικό υλικό του. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις τα κύτταρα αυτά δεν απομακρύνονται από τον οργανισμό και μπορούν εν δυνάμει να οδηγήσουν στη δημιουργία νεοπλασματικής νόσου ή άλλων ασθενειών, όπως αυτοάνοσα νοσήματα.

Κατά την πολύχρονη ερευνητική πορεία του, ο κ. Γοργούλης εστιάζει το ενδιαφέρον του στο θεμελιώδες ερώτημα πώς τα κύτταρα αντιδρούν σε ερεθίσματα που προκαλούν βλάβες στο γονιδίωμα. Μέσα από προηγούμενες δημοσιεύσεις σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά, όπως το Nature, το Science και το Cancer Cell, έχει παρουσιάσει μεταξύ άλλων το δυναμικό μοντέλο καρκινογένεσης, που έχει καθιερωθεί ως ένα από τα κύρια μοντέλα για την κατανόηση και θεραπεία του καρκίνου. Επίσης, με την έρευνά του έχει συμβάλει στην ανατροπή της άποψης ότι η κυτταρική γήρανση είναι μια μη αναστρέψιμη κατάσταση αδράνειας του κυττάρου και στην καθιέρωση της κυτταρικής γήρανσης ως θεμελιώδους χαρακτηριστικού του καρκίνου.

Στο επίκεντρο της πρόσφατης έρευνας που διεξήγε μαζί με τους συνεργάτες του τέθηκε ο προβληματισμός ότι μέχρι σήμερα τα γηρασμένα κύτταρα εντοπίζονταν μόνο στα βιοπαθολογικά εργαστήρια κατά την κυτταρική καλλιέργεια και δεν υπήρχε η δυνατότητα της απομόνωσής τους.

Ως απάντηση, η ομάδα των Ελλήνων ερευνητών δημιούργησε μια καινοτόμα χημική ένωση- αντιδραστήριο (GLF16) με τη βοήθεια της οποίας εντοπίζονται τα γηρασμένα κύτταρα απευθείας στον ανθρώπινο οργανισμό, όπως και σε ζωντανούς ιστούς.

«Εφόσον εντοπίσουμε πού βρίσκεται η βλάβη με τα γηρασμένα κύτταρα, μπορούμε μετά να αναπτύξουμε τεχνολογία για να τα εξουδετερώσουμε και η εξουδετέρωσή τους γίνεται με μια ομάδα φαρμάκων που λέγονται σενολυτικά φάρμακα», εξηγεί ο Βασίλης Γοργούλης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Μετά τη δημιουργία του αντιδραστηρίου, οι ερευνητές το ενσωμάτωσαν σε ένα νανοσωματίδιο, προκειμένου να το εισάγουν στον οργανισμό και αυτό να εντοπίσει τα γηρασμένα κύτταρα, μέσω της ουσίας λιποφουσκίνης που περιέχουν. Με τη μέθοδο αυτή οι ερευνητές κατάφεραν όχι μόνο τον εντοπισμό αλλά και την απομόνωση των γηρασμένων κυττάρων.

Αυτή η απομόνωση θα βοηθήσει στην καταστροφή τους χωρίς να επηρεάζονται τα υγιή κύτταρα. Έτσι, θα μπορεί να παρέχεται στον ασθενή εξατομικευμένη θεραπεία μειώνοντας τον κίνδυνο υποτροπών και παρενεργειών. Επόμενος ερευνητικός στόχος του κ. Γοργούλη και των συνεργατών του, «που θα είναι μεγάλη επανάσταση στο πεδίο», όπως εξηγεί ο ίδιος, είναι να συνδέσουν τα σενολυτικά φάρμακα με το αντιδραστήριο που συνέθεσαν, να τα ενσωματώσουν μέσα στο νανοσωματίδιο και να το χορηγήσουν στον ανθρώπινο οργανισμό, «ώστε να εντοπίσουμε και να καταστρέψουμε αυτές τις εστίες των γηρασμένων κυττάρων που έχουν άμεση σχέση με τη δυσλειτουργία του οργανισμού».

Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Molecular Cell».

Σήμα κινδύνου για την εφαρμογή του 13ωρου σε κλάδους της βιομηχανίας, που προβλέπει το εργασιακό νομοσχέδιο-οδοστρωτήρας του Άδωνι Γεωργιάδη, έστειλε η Αθηνά Λινού μιλώντας στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής. Όπως τόνισε, η έκθεση των εργαζομένων για περισσότερες ώρες καθημερινά και εβδομαδιαία σε ακτινοβολίες όλων των μορφών, θόρυβο και πληθώρα χημικών παραγόντων θα δημιουργήσει πολύ σοβαρούς κινδύνους για την υγεία τους και θα οδηγήσει σε περισσότερους καρκίνους.

Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ υπενθύμισε ότι υπάρχει στην ευρωπαϊκή νομοθεσία πλήθος οδηγιών, που αφορούν στα ανώτατα όρια επιτρεπτής έκθεσης για τους εργαζόμενους και έχουν οι περισσότερες κυρωθεί από τη χώρα μας. Οι οδηγίες αυτές έχουν βασιστεί σε μελέτες για το πόσο εκτίθεται ένας εργαζόμενος, που εργάζεται 8ωρο και 5νθημερο και αποσκοπούν στην πρόληψη καρκίνου καρκίνου πολλών μορφών, λευχαιμιών, χρονίας νεφρικής ανεπάρκειας, χρονίας αναπνευστικής ανεπάρκειας και πολλών άλλων ασθενειών. Υπενθύμισε δε ότι υπάρχει ειδική οδηγία, την οποία έχει κυρώσει η χώρα μας πριν από πολλά χρόνια, για τις έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες. «Οδηγία, την οποία είχα την τιμή με ανάθεση από την ΕΕ να μελετήσω και υιοθετήθηκε αυτούσια. Γιατί στις γυναίκες που είναι έγκυες ή θηλάζουν οι κίνδυνοι για το παιδί είναι πολύ μεγαλύτεροι» ανέφερε.

«Οποιαδήποτε έκθεση παραπάνω δημιουργεί πολύ σοβαρούς κινδύνους για την υγεία των εργαζομένων» τόνισε. Όπως είπε, το άρθρο 9 του νομοσχεδίου Γεωργιάδη καταστρατηγεί όλες αυτές τις οδηγίες για την έκθεση των εργαζομένων επιτρέποντας την ίδια ημέρα να δουλεύει κάποιος 13 ώρες και πιθανόν αυτές οι 13 ώρες να αθροίζονται για 6 ή 7 ημέρες. 

«Σύντομα θα έχουμε αύξηση των επαγγελματικών νόσων» υπογράμμισε. «Βεβαίως στη χώρα μας δεν μετρώνται, ούτε υπάρχουν αρκετοί γιατροί εργασίας να τις μετρήσουν, όπως είπε ο υπουργός, και ούτε υπάρχουν όπως ανέφερε κάποιος συνάδελφος αρκετοί εργαζόμενοι στο ΣΕΠΕ που ξέρουν ποια είναι τα όρια για να το τεκμηριώσουν» είπε με νόημα.

«Τι θα συμβεί λοιπόν; Θα έχουμε περισσότερους καρκίνους» συνέχισε. «Τι θα συμβεί μακροχρόνια; Θα αλλάξει η νομοθεσία. Αργά ή γρήγορα θα υπάρξουν οι μελέτες και θα αλλάξει η νομοθεσία. Ποιος θα πληγεί με την αλλαγή του ανώτατου επιτρεπτού ορίου σε κάθε παράγοντα προς το χαμηλότερο για προστασία των εργαζόμενων, όπως τεκμηριώνεται από την ΕΕ; Θα πληγεί η βιομηχανία. Η βιομηχανία της χώρας μας αργά ή γρήγορα θα το πληρώσει. Εν τω το μεταξύ όμως θα έχουν χάσει ανθρώπους» κατέληξε η Αθηνά Λινού.
 

Σοκαριστικές μελέτες στις ΗΠΑ συνδέουν τη βιομηχανία φυσικού αερίου με σοβαρά προβλήματα υγείας.

Ειδικότερα, όπως αναφέρει το Associated Press, τα παιδιά που ζούσαν κοντά σε πηγάδια φυσικού αερίου στη δυτική Πενσυλβάνια των ΗΠΑ όπου γίνονταν εντατικές γεωτρήσεις, είχαν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν μια σχετικά σπάνια μορφή καρκίνου. Οι κάτοικοι όλων των ηλικιών που βρίσκονταν σε κοντινή απόσταση, είχαν αυξημένες πιθανότητες να πάθουν σοβαρή κρίση άσθματος, σύμφωνα με εκθέσεις που δόθηκαν στη δημοσιότητα την Τρίτη (15/8).

Η μελέτη του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ έρχεται να προστεθεί σε ένα σύνολο στοιχείων που συνδέουν τη βιομηχανία φυσικού αερίου με ορισμένα προβλήματα υγείας. Στη συγκεκριμένη μελέτη, οι ερευνητές διαπίστωσαν συσχετίσεις μεταξύ της δραστηριότητας της βιομηχανίας φυσικού αερίου και δύο παθήσεων: του άσθματος και του λεμφώματος στα παιδιά, τα οποία σχετικά σπάνια διαγιγνώσκονται με αυτόν τον τύπο καρκίνου.

Οι ερευνητές δεν ήταν σε θέση να πουν αν η γεώτρηση προκάλεσε τα προβλήματα υγείας, επειδή οι μελέτες δεν είχαν σχεδιαστεί για αυτό τον σκοπό. Αντ’ αυτού, οι ερευνητές μελέτησαν τα αρχεία υγείας για να εντοπίσουν πιθανές συσχετίσεις με βάση το πόσο κοντά ζούσαν οι άνθρωποι στις γεωτρήσεις φυσικού αερίου.

Περισσότερα για την προστασία της υγείας ζητούν ακτιβιστές

Οι εκθέσεις δόθηκαν στη δημοσιότητα κατά την έναρξη μιας δημόσιας συνεδρίασης το βράδυ της Τρίτης η οποία διοργανώθηκε από τη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ και το Υπουργείο Υγείας. Κατά τη συνάντηση, ακτιβιστές της κοινότητας και ανήσυχοι γονείς προέτρεψαν τους υπαλλήλους του τμήματος και τους ερευνητές να κάνουν περισσότερα για την προστασία της δημόσιας υγείας, καθώς οι γεωτρήσεις φυσικού αερίου συνεχίζουν να επεκτείνονται.

Στη μελέτη για τον καρκίνο, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα παιδιά που ζούσαν σε απόσταση 1,6 χιλιομέτρων από ένα πηγάδι φυσικού αερίου είχαν 5 έως 7 φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν λέμφωμα σε σύγκριση με τα παιδιά που ζούσαν 8 χιλιόμετρα ή μακρύτερα από ένα πηγάδι. Αυτό ισοδυναμεί με 60 έως 84 περιπτώσεις λεμφώματος ανά εκατομμύριο παιδιών που ζούσαν κοντά σε πηγάδια, έναντι 12 ανά εκατομμύριο παιδιών που ζούσαν πιο μακριά.

Δεκάδες παιδιά και νεαροί ενήλικες έχουν διαγνωστεί με μια εξαιρετικά σπάνια μορφή καρκίνου των οστών, το σάρκωμα Ewing. Τα άτομα αυτά ζουν σε μια περιοχή έξω από το Πίτσμπουργκ όπου γίνονταν γεωτρήσεις και οι οικογένειές τους συνέβαλαν καθοριστικά στο να διεξαχθεί η μελέτη. Ωστόσο οι ερευνητές δήλωσαν ότι δεν βρήκαν καμία συσχέτιση μεταξύ των γεωτρήσεων φυσικού αερίου και της παιδικής λευχαιμίας και του καρκίνου του εγκεφάλου και των οστών.

Όσον αφορά το άσθμα, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα άτομα με την αναπνευστική πάθηση που ζούσαν κοντά σε πηγάδια είχαν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν σοβαρές αντιδράσεις κατά την εξόρυξη του αερίου σε σύγκριση με άτομα που δεν ζούσαν κοντά σε πηγάδια.

Αυστηροποίηση των νόμων για το fracking

Την τελευταία δεκαετία, πολλές πολιτείες των ΗΠΑ έχουν αυστηροποιήσει τους νόμους τους για το fracking και τη διάθεση αποβλήτων. Ωστόσο, οι ερευνητές έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι οι ρυθμιστικές ελλείψεις δίνουν μια ελλιπή εικόνα της ποσότητας των τοξικών ουσιών που η βιομηχανία εκπέμπει στον αέρα, διοχετεύει στο έδαφος ή παράγει ως απόβλητα. Η βιομηχανία φυσικού αερίου έχει υποστηρίξει ότι το fracking είναι ασφαλές, και οι ομάδες που εξετάζουν τις μελέτες δήλωσαν την Τρίτη ότι η προστασία της δημόσιας υγείας είναι η ύψιστη προτεραιότητά τους.

Η έλευση της υδραυλικής ρωγμάτωσης μεγάλου όγκου σε συνδυασμό με την οριζόντια γεώτρηση σε βάθος χιλιομέτρων στο έδαφος τις τελευταίες δύο δεκαετίες, μετέτρεψε τις Ηνωμένες Πολιτείες σε παγκόσμια υπερδύναμη του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Έφερε όμως και ρύπανση του νερού, του αέρα, καθώς και ασθένειες.

Μπορεί να είναι δύσκολο ή αδύνατο για τους ερευνητές να προσδιορίσουν επακριβώς πόσο εκτέθηκαν οι άνθρωποι σε ρύπους στον αέρα ή στο νερό. Για αυτό και προσπαθούν να συγκεντρώσουν αρκετά δεδομένα για να εκτιμήσουν τον κίνδυνο και να εξάγουν συμπεράσματα.

Επιστήμονες του «City of Hope», ενός από τους μεγαλύτερους οργανισμούς έρευνας και θεραπείας του καρκίνου στις ΗΠΑ, ανέπτυξαν στοχευμένη χημειοθεραπεία ικανή να σκοτώσει όλους τους συμπαγείς καρκινικούς όγκους.

Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Cell Chemical Biology» και οι ερευνητές εξηγούν πώς πήραν μια πρωτεΐνη, το πυρηνικό αντιγόνο πολλαπλασιαζόμενων κυττάρων (PCNA) , που κάποτε θεωρούνταν πολύ δύσκολη για στοχευμένη θεραπεία, και ανέπτυξαν σε προκλινική έρευνα μια στοχευμένη χημειοθεραπεία που φαίνεται να εξοντώνει όλους τους συμπαγείς όγκους.

Το ερευνητικό μικρό μόριο που αναπτύχθηκε προκάλεσε το θάνατο των καρκινικών κυττάρων, αλλά δεν διέκοψε τον αναπαραγωγικό κύκλο των υγιών βλαστικών κυττάρων.

Η θεραπεία που σταματά τον καρκίνο λειτουργεί σε ζώα, με τους επιστήμονες να διερευνούν όλους τους θεμελιώδεις μηχανισμούς.

Η θεραπεία βρίσκεται σε εξέλιξη στη κλινική δοκιμή φάσης ένα, που δοκιμάζεται σε ανθρώπους.